Chorwacka sarma – przepis na gołąbki z liści kiszonej kapusty krok po kroku
Co to jest sarma? Krótka historia bałkańskiego przysmaku
Sarma to tradycyjne danie kuchni bałkańskiej, szczególnie popularne w Chorwacji, Serbii, Bośni i Hercegowinie oraz innych krajach regionu. Stanowi swoistą odmianę gołąbków, ale zamiast zwykłej białej kapusty używa się tutaj liści kiszonej kapusty, które nadają oryginalny, lekko kwaśny smak i wyjątkowy aromat. Wypełnienie stanowi mieszanka mielonego mięsa z ryżem oraz przyprawami, niekiedy wzbogacana wędzonym boczkiem.
Dzięki temu połączeniu sarma jest daniem sycącym, aromatycznym i rozgrzewającym – idealnym na chłodniejsze dni. Przepis na sarmę różni się nieznacznie, w zależności od regionu i rodzinnych tradycji, jednak sekretem smaku zawsze pozostaje dobra kiszona kapusta.
Składniki potrzebne do przygotowania chorwackiej sarmy
Lista produktów:
- 1 główka kiszonej kapusty (ok. 1–1,5 kg)
- 500 g mielonej wieprzowiny (możesz wmieszać trochę wołowiny dla pełniejszego smaku)
- 1 szklanka ugotowanego ryżu (około 150–200 g)
- 1 duża cebula
- 2–3 ząbki czosnku
- 1 jajko
- Ok. 100 g wędzonego boczku (opcjonalnie)
- 2 liście laurowe
- 2–3 ziarenka ziela angielskiego
- 1 łyżeczka słodkiej papryki
- Sól i pieprz do smaku
- 2 łyżki oleju roślinnego
- 500 ml bulionu (lub wody)
- Mały przecier pomidorowy (opcjonalnie)
Przygotowanie składników
- Jeśli korzystasz z kiszonej kapusty w główce, delikatnie zdemontuj liście, starając się ich nie uszkodzić. Jeśli są bardzo kwaśne i słone, opłucz w zimnej wodzie.
- Ryż ugotuj na półtwardo; połączysz go z mięsem, więc nie powinien być rozgotowany.
- Boczek wędzony najlepiej pokroić w cienkie paseczki lub drobną kostkę.
- Cebulę i czosnek drobno posiekaj.
Przygotowanie farszu do sarmy
Mieszanie składników
W dużej misce wymieszaj mielone mięso, ugotowany i ostudzony ryż, posiekaną cebulę, czosnek oraz boczek. Dodaj jajko oraz przyprawy: sól, pieprz i paprykę. Całość dokładnie wyrób ręką, aby składniki się połączyły, a masa stała się jednolita.
Wskazówka: Jeśli masa wydaje się zbyt sucha, możesz dolać łyżkę lub dwie zimnej wody.
Jak zawijać gołąbki z kiszonej kapusty?
Przygotowanie liści i formowanie sarmy
- Z każdego liścia kiszonej kapusty wytnij zgrubienia przy głąbie – można je wykorzystać jako podkładkę na dnie garnka, by sarmy nie przywierały.
- Na każdy liść połóż porcję farszu (około łyżki stołowej).
- Zawiń boki liścia do środka, a następnie zwiń od grubszej części do wąskiej, dbając, by farsz był szczelnie zamknięty.
- Gotowe sarmy układaj ściśle w szerokim garnku, warstwami.
RADA: Jeśli masz kawałki liści, które nie nadają się do zawijania, połóż je na dnie naczynia – to świetna ochrona przed przypaleniem.
Gotowanie sarmy krok po kroku
Duszenie gołąbków w kiszonej kapuście
- Na dnie garnka ułóż kilka kawałków boczku, poprzednio wycięte zgrubienia oraz porwane liście z kapusty.
- Układaj zwinięte sarmy warstwami, przekładając liśćmi lub małymi kawałkami boczku, jeśli masz.
- Dodaj liście laurowe i ziele angielskie pomiędzy warstwy.
- Na koniec zalej sarmy bulionem (lub wodą) – powinien sięgać do 2/3 wysokości zawijasków (nie zalewaj całkowicie).
- Przykryj garnek i duś na małym ogniu przez około 1,5–2 godziny, od czasu do czasu potrząsając garnkiem. Ważne, aby nie mieszać, żeby sarmy się nie rozpadły.
- Pod koniec gotowania możesz dodać 2–3 łyżeczki przecieru pomidorowego rozprowadzonego w odrobinie bulionu – wzbogaci to smak potrawy.
Podawanie chorwackiej sarmy
Najlepsze dodatki i sposoby serwowania
Sarma najlepiej smakuje na gorąco, podawana z ziemniakami (gotowanymi lub puree) albo świeżym chlebem. Bardzo dobrze komponuje się też z odrobiną kwaśnej śmietany albo pikantnym ajwarem.
Jeśli zostanie Ci trochę sarmy, spokojnie możesz ją odgrzać – danie to zyskuje na smaku, kiedy przegryzie się przez noc. Jest więc idealne do przygotowania dzień wcześniej.
Ciekawostki i porady
Tradycja i lokalne warianty
W wielu chorwackich domach sarmę przygotowuje się szczególnie na Boże Narodzenie, Sylwestra czy rodzinne uroczystości. Wersje regionalne mogą obejmować dodanie więcej mięsa wołowego, używanie innych przypraw lub nawet zawijanie w liście winogron.
Porady praktyczne
- Jeśli masz główkę świeżej kapusty, możesz ją zakisić samodzielnie miesiąc wcześniej lub użyć gotowych liści z beczki.
- Danie można zamrozić już po ugotowaniu – sarma świetnie przetrwa kilka tygodni w zamrażarce.
Podsumowanie
Chorwacka sarma to niezwykle aromatyczne danie, które doskonale łączy kwaśność kapusty z bogactwem farszu mięsnego. Dzięki naszemu przepisowi krok po kroku, nawet osoby początkujące w kuchni poradzą sobie z tym tradycyjnym przysmakiem. Pamiętaj, że sarma najlepsza jest w towarzystwie i smakuje wyjątkowo podczas wspólnego biesiadowania! Spróbuj przygotować ją według powyższego przepisu – zaskoczy Cię głębia smaku i aromatu, jakiej możesz doświadczyć!