Dalmacka pašticada – jak przygotować wyjątkowy wołowy gulasz z suszonymi śliwkami i winem?
Czym jest dalmacka pašticada?
Pašticada to prawdziwa perła dalmackiej kuchni. To tradycyjny chorwacki gulasz z wołowiny, duszony przez wiele godzin w aromatycznym sosie z dodatkiem czerwonego wina, suszonych śliwek i warzyw. Danie wywodzi się z nadmorskich regionów Dalmacji i uznawane jest za kulinarne dziedzictwo tego rejonu. Przygotowanie pašticady wymaga czasu i cierpliwości, ale rezultat zaskakuje głębią smaku i wyjątkową konsystencją mięsa.
Krótka historia pašticady
Dalmacka pašticada wywodzi się z czasów starożytnych, kiedy to mieszkańcy wybrzeża Dalmacji inspirowali się różnorodnymi wpływami kulinarnymi regionu śródziemnomorskiego. Przepis ewoluował przez wieki, a kluczową rolę odegrały w nim przyprawy oraz proces powolnego duszenia mięsa. Do dziś jest to danie serwowane podczas świąt, wesel i ważnych uroczystości rodzinnych.
Składniki niezbędne do przygotowania pašticady
Tradycyjna pašticada to połączenie aromatycznych składników, które razem tworzą idealnie zbalansowane danie. Lista składników obejmuje:
- Wołowina – najlepiej pręga, łopatka lub rostbef (ok. 1–1,5 kg)
- Czerwone wino – wytrawne, ok. 500 ml
- Suszone śliwki – nadają daniu słodkawo-kuśniący smak (ok. 100 g)
- Cebula – 2–3 sztuki
- Marchew, pietruszka, korzeń selera (po jednej sztuce)
- Czosnek – 3–4 ząbki
- Oliwa z oliwek – do smażenia
- Ocet winny – 2–3 łyżki
- Kostka bulionowa lub domowy bulion
- Pomidor – lub 2 łyżki koncentratu pomidorowego
- Goździki, liść laurowy, ziele angielskie, rozmaryn, pieprz, sól
- Boczek – opcjonalnie, ok. 100 g dla bardziej intensywnego smaku
Jak przygotować dalmacką pašticadę?
Krok 1: Marynowanie mięsa
Kluczowym etapem, nadającym pašticadzie wyjątkowego charakteru, jest marynowanie mięsa. Najlepiej zamarynować wołowinę dzień wcześniej:
- Mięso oczyszczamy i nakłuwamy nożem w kilku miejscach.
- W każdą szczelinę wciskamy cząstki czosnku, kawałki boczku oraz suszone śliwki.
- Układamy mięso w dużej misce, zalewamy winem, dodajemy ocet, kilka goździków, liść laurowy i ziele angielskie oraz pokrojone warzywa. Odstawiamy do lodówki na minimum 12 godzin.
Krok 2: Obsmażanie mięsa
- Po wyjęciu z marynaty mięso dokładnie osuszamy papierowym ręcznikiem.
- Obsmażamy je na mocno rozgrzanej oliwie ze wszystkich stron, aż nabierze złotobrązowego koloru. (Opcja: można dodać boczek pokrojony w kostkę.)
- Wyjmujemy mięso i odkładamy.
Krok 3: Przygotowanie warzyw
- W tym samym garnku podsmażamy z marynaty cebulę, warzywa korzeniowe oraz resztki boczku.
- Dodajemy przecier pomidorowy lub pokrojonego drobno pomidora.
- Całość podsmażamy przez kilka minut, aż warzywa staną się miękkie i aromatyczne.
Krok 4: Duszenie gulaszu
- Do warzyw wkładamy z powrotem mięso.
- Wlewamy marynatę z winem oraz dodatkową porcję bulionu, tak by mięso niemal w całości przykryte było płynem.
- Gotujemy na bardzo małym ogniu (najlepiej pod przykryciem) przez 2,5–3 godziny, aż mięso będzie całkowicie miękkie.
- W trakcie duszenia do sosu dorzucamy resztę suszonych śliwek, przyprawiamy solą, pieprzem, rozmarynem.
Krok 5: Końcowe szlify
- Po ugotowaniu mięso wyjmujemy i kroimy w plastry.
- Sos przecieramy przez sito lub blendujemy na gładko, by uzyskać idealnie kremową konsystencję.
- Plastry mięsa wkładamy z powrotem do sosu, delikatnie podgrzewamy przez kilka minut, aby całość się przegryzła.
Z czym podawać pašticadę?
Klasyczna pašticada podawana jest najczęściej z kluskami – tzw. njokami (noki) albo domowym makaronem. Świetnie sprawdzają się także ziemniaki puree lub ryż. Danie znakomicie komponuje się z lampką wytrawnego, czerwonego wina z regionu Dalmacji, np. Plavac Mali.
Sekrety smaku pašticady
Odpowiedni czas duszenia
Im dłużej mięso gotuje się w sosie, tym intensywniejszego nabiera smaku i staje się bardziej kruche. Nie należy się spieszyć – to danie naprawdę wymaga cierpliwości.
Jakość składników
Smak pašticady zależy w dużej mierze od jakości mięsa, wina i suszonych śliwek. Wybierz świeże, aromatyczne produkty i dobre czerwone wino, najlepiej wytrawne.
Nie bój się eksperymentować
Choć przepis oparty jest na tradycji, możesz delikatnie modyfikować składniki wg własnych upodobań – dodać odrobinę cynamonu, zamienić boczek na pancettę lub podkręcić smak większą ilością śliwek.
Dalmacka pašticada – nie tylko na święta
To idealne danie na uroczyste rodzinne obiady, niedzielny posiłek lub spotkanie z przyjaciółmi. Pašticada to smak, który przenosi prosto na dalmackie wybrzeże, pełne tradycji, słońca i niepowtarzalnej gościnności. Zaskocz swoich bliskich i przygotuj dalmackiego, wołowego gulaszu z nutką śliwek i winnego aromatu – na pewno stanie się kulinarnym hitem w Twoim domu!
Czy miałeś okazję spróbować pašticady podczas podróży do Chorwacji? Podziel się swoimi doświadczeniami i wypróbuj nasz przepis – gwarantujemy niezapomnianą, śródziemnomorską ucztę!