Domowe makarony po chorwacku – jak zrobić šurlice, pljukanci i fuži krok po kroku
Kuchnia chorwacka – tradycja i smak domowego makaronu
Chorwacja wielu osobom kojarzy się nie tylko z lazurowym Adriatykiem czy urokliwymi miasteczkami, ale także z wyjątkową, śródziemnomorską kuchnią. Na tamtejszych stołach królują świeże ryby, oliwa, sery oraz niezwykłe regionalne makarony. Jeśli cenisz domową kuchnię i masz ochotę na kulinarną podróż po Dalmacji czy Istrii, koniecznie poznaj šurlice, pljukanci i fuži – trzy tradycyjne rodzaje chorwackiego makaronu, które możesz z łatwością przygotować samodzielnie.
Poniżej znajdziesz szczegółowe instrukcje, jak krok po kroku zrobić ulubione przez Chorwatów makarony, które z powodzeniem wzbogacą Twoje domowe menu.
Šurlice – makaron z wyspy Krk
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych chorwackich makaronów są šurlice. Pochodzą z wyspy Krk i przybierają formę krótkich, wydrążonych rurek, które idealnie chłoną sosy, zwłaszcza te na bazie jagnięciny.
Składniki na šurlice
- 400 g mąki pszennej (najlepiej typu 450)
- 150 ml letniej wody
- 1 jajko
- 1 szczypta soli
Instrukcja krok po kroku
Przygotowanie ciasta
- W dużej misce wymieszaj mąkę z solą.
- Dodaj jajko i stopniowo wlewaj wodę, jednocześnie zagniatając ciasto.
- Wyrabiaj do momentu, aż ciasto stanie się elastyczne i przestanie kleić się do rąk.
- Owiń ciasto folią spożywczą i odstaw na 30 minut do odpoczynku.
Formowanie šurlic
- Podziel ciasto na mniejsze kawałki i z każdego uformuj cienki wałek o grubości około 1 cm.
- Pokrój wałek na 3-4 cm kawałki.
- Każdy kawałek owiń wokół cienkiego patyczka (np. drewnianej wykałaczki), rolując, by uzyskać pustą w środku rurkę.
- Delikatnie zsuwaj šurlice z patyczka i układaj na obsypanym mąką ręczniku.
Gotowanie
- Gotuj šurlice w dużej ilości osolonej wody przez około 8-10 minut – do momentu, aż wypłyną na powierzchnię.
- Odcedź i podawaj z ulubionym sosem np. mięsnym lub grzybowym.
Pljukanci – istryjska prostota
Pljukanci to gładkie, lekko pulchne kluski nawiązujące formą do tradycyjnego włoskiego makaronu, ale z delikatnie bardziej swojskim charakterem. Ich nazwa pochodzi od słowa „pljuknuti”, czyli „kąsać” – gotowe kluski świetnie smakują z sosem na bazie oliwy lub śmietany.
Składniki na pljukanci
- 300 g mąki pszennej
- 120 ml letniej wody
- szczypta soli
Sposób przygotowania
Wyrabianie ciasta
- Przesiej mąkę do dużej miski, dodaj sól.
- Wlewaj powoli wodę, zagniatając ciasto.
- Wyrabiaj, aż masa będzie jednolita i sprężysta.
- Pozostaw ciasto na 10-15 minut pod przykryciem.
Formowanie pljukanci
- Z ciasta urywaj niewielkie kawałki (wielkości orzecha włoskiego).
- Każdy kawałek roluj między dłońmi na cienkie wałeczki (ok. 6-8 cm długości), lekko spłaszczając końce.
- Układaj kluski na lnianej ściereczce oprószonej mąką.
Gotowanie pljukanci
- Gotuj w lekko osolonej wodzie około 5-6 minut – kluski powinny wypłynąć na wierzch.
- Odcedź i serwuj np. z pesto, oliwą i świeżymi ziołami.
Fuži – klasyczny makaron z Istrii
Fuži to wyjątkowy makaron z Istrii, przypominający złożone w harmonijkę wstążki. Stanowi doskonały dodatek do mięsnych sosów, zwłaszcza z dziczyzny lub grzybów.
Składniki na fuži
- 400 g mąki pszennej
- 2 jajka
- 1/2 łyżeczki soli
- 60-80 ml letniej wody
Jak przygotować fuži?
Ciasto
- Mąkę wsyp na stolnicę, zrób wgłębienie, wbij jajka i wsyp sól.
- Stopniowo zagarniaj mąkę do środka, dolewając wodę, aż masa będzie plastyczna i gładka.
- Wyrabiaj przez ok. 10 minut, następnie odstaw pod przykryciem na pół godziny.
Krojenie i formowanie
- Rozwałkuj ciasto bardzo cienko (2-3 mm).
- Pokrój na paski szerokości około 3 cm, następnie na romby o długości ok. 5-6 cm.
- Każdy romb złóż na pół względem dłuższej przekątnej i złącz koniuszki naciskając palcem – powstanie charakterystyczny kształt fuži.
Gotowanie
- Wrzuć makaron do wrzącej, osolonej wody i gotuj 3-4 minuty, aż stanie się al dente.
- Odcedź, podawaj od razu z ulubionym dodatkiem.
Z czym podawać chorwackie makarony?
Chorwackie šurlice, pljukanci i fuži znakomicie komponują się zarówno z prostymi, jak i wykwintnymi sosami. Doskonale smakują z:
- ragù mięsnym (najczęściej z jagnięciny, cielęciny czy dziczyzny),
- sosem grzybowym na bazie śmietany,
- roztopionym masłem i świeżymi ziołami,
- pestem z oliwy, czosnku i parmezanu,
- sosem pomidorowym z regionalnych pomidorów.
Nie zapomnij posypać dania startym owczym serem (paški sir lub lokalny twardy ser z Istrii). Smak domowego makaronu po chorwacku z pewnością zachwyci Twoich gości!
Chorwacki makaron – sekrety udanego wypieku
Kilka rad na udany makaron
- Używaj wysokiej jakości mąki i świeżych jaj – to podstawa udanego ciasta.
- Odpoczynek ciasta jest kluczowy – daje elastyczność i sprężystość.
- Nie bój się eksperymentować z grubością ciasta – cieńsze lepiej nadaje się do fuži, grubsze do pljukanci.
- Formuj makarony ręcznie – to tradycyjna metoda, która nadaje daniu niepowtarzalnego charakteru.
Podsumowanie
Przygotowanie domowego makaronu po chorwacku nie jest trudne – wymaga nieco cierpliwości, ale efekty nagrodzą każdy wysiłek. Šurlice, pljukanci i fuži pozwolą Ci przenieść się wprost do śródziemnomorskiej Chorwacji bez wychodzenia z domu. Postaw na autentyczność, baw się kuchnią i odkrywaj smaki, które są wizytówką adriatyckiej gościnności. Smacznego!