Domowy soparnik – krok po kroku do chorwackiego placka ze szpinakiem i czosnkiem
Soparnik – tradycyjny chorwacki przysmak na Twoim stole
Chorwacja przyciąga nie tylko bajecznymi plażami i lazurowym Adriatykiem, ale również smakami rodzinnych potraw. Jednym z największych kulinarnych skarbów regionu Dalmacji jest soparnik – prosty, ale niezwykle aromatyczny placek drożdżowy, wypełniony szpinakiem i czosnkiem. Zyskał status Produktu Chronionego Geograficznie, co potwierdza jego wyjątkowy charakter. Jeśli szukasz pomysłu na zdrową i nietuzinkową przekąskę lub danie główne, domowy soparnik idealnie wpisze się w Twój jadłospis!
W tym artykule krok po kroku poznasz sekrety przygotowania tego specjału, dowiesz się, jak zrobić ciasto i nadzienie, a także poznasz najlepsze triki na idealnie chrupiący placek.
Skąd pochodzi soparnik?
Soparnik wywodzi się z dalmatyńskiej miejscowości Poljica, niedaleko Splitu. W dawnych czasach przygotowywano go głównie w okresie postu i na ważne okazje rodzinne. Pierwotnie pieczono go na rozgrzanych węglach w piecu chlebowym, a następnie smarowano oliwą i posypywano świeżym czosnkiem.
Dziś, choć dostępne są wygodniejsze metody pieczenia, mieszkańcy Dalmacji nadal traktują soparnik z wielkim szacunkiem, celebrując jego prostotę i głębię smaku – bez dodatków, bez mięsa, za to z bogactwem natury w postaci lokalnych warzyw i oliwy.
Lista składników – czyli czego potrzebujesz
Przygotowanie soparnika nie wymaga egzotycznych składników. Wszystko, czego potrzebujesz, znajdziesz w pobliskim sklepie lub na targu.
- Mąka pszenna – ok. 500 g
- Letnia woda – ok. 250–300 ml
- Sól – 1 łyżeczka do ciasta + do nadzienia wedle smaku
- Oliwa z oliwek – do smarowania
- Świeży szpinak (może być baby lub młody) – ok. 500–700 g
- Cebula – 1 średnia
- Czosnek – 3-4 duże ząbki
- Pieprz – do smaku
Opcjonalnie
W oryginalnej wersji nie używa się drożdży ani zakwasu, jednak w niektórych domach do ciasta dodaje się odrobinę proszku do pieczenia, by było bardziej puszyste.
Jak zrobić soparnik – przepis krok po kroku
Przygotowanie ciasta
-
Mieszanie składników
W dużej misce połącz mąkę z solą. Dodawaj stopniowo letnią wodę i zacznij wyrabiać elastyczne, zwarte ciasto. Gdy masa przestanie kleić się do rąk, przykryj je i odstaw na 30 minut, by odpoczęło. -
Dziel i rozwałkuj
Odpoczęte ciasto podziel na 2 równe części. Każdą z nich rozwałkuj na cienki, okrągły placek – im cieńsze, tym lepiej, ale uważaj, by nie porozrywać ciasta.
Farsz – serce chorwackiego placka
-
Mycie i siekanie warzyw
Szpinak dokładnie opłucz i osusz, następnie drobno posiekaj. Cebulę pokrój w bardzo cienkie piórka lub drobną kostkę. -
Przyprawianie
Całość przełóż do dużej miski, dodaj sól, pieprz i starty lub bardzo drobno posiekany czosnek. Delikatnie, ale dokładnie wymieszaj farsz rękami. Zostaw na 10-15 minut, by szpinak trochę zmiękł.
Składanie i pieczenie
-
Nakładanie nadzienia
Placek ciasta rozłóż na płaskiej blasze wyłożonej papierem do pieczenia (albo na kamieniu do pizzy). Rozsyp farsz równomiernie, zostawiając 1-2 cm wolnego brzegu. -
Przykrycie i zlepienie
Drugim, cienkim plackiem przykryj farsz i dokładnie zlep brzegi. Powierzchnię możesz delikatnie ponakłuwać widelcem w kilku miejscach – ułatwi to odparowanie wody. -
Pieczenie
Soparnik piecz w piekarniku nagrzanym do 220°C (góra-dół, bez termoobiegu) przez 20–25 minut, aż stanie się lekko złotawy. -
Finał – czosnek i oliwa
Gorący placek posmaruj szczodrze oliwą z oliwek i obsyp jeszcze odrobiną świeżego posiekanego czosnku. Odczekaj parę minut przed krojeniem.
Sekrety udanego soparnika
Cienkie ciasto – podstawa sukcesu
Prawdziwy soparnik nie może być zbyt gruby. Sekret tkwi w idealnie rozwałkowanym cieście: elastycznym, ale nie gumowatym. Nabierz wprawy – często pierwszy raz nie wyjdzie idealnie, ale już za drugim się uda!
Jaki szpinak wybrać?
W Dalmacji używa się lokalnej odmiany zwanej „blitva”, czyli boćwiny liściowej. W polskich warunkach równie dobrze sprawdzi się świeży szpinak lub nawet mieszanka szpinaku z boćwiną. Unikaj szpinaku mrożonego – puszcza zbyt dużo wody.
Czosnek – aromat obowiązkowy
Nie żałuj czosnku! To właśnie on nadaje soparnikowi wyrazisty, śródziemnomorski charakter. Jeśli obawiasz się intensywności, upraż czosnek wcześniej na suchej patelni – straci ostrość, zachowując aromat.
Jak podawać soparnik?
Najlepiej smakuje na ciepło, świeżo po upieczeniu, choć Chorwaci zajadają go często także na zimno. Świetnie pasuje jako przekąska do lampki białego wina, może być także samodzielnym daniem obiadowym lub kolacją na lekką nutę.
Pokrój go na kwadraty lub trójkąty – tradycyjnie podaje się go właśnie „do ręki”, jako ciepłą kanapkę.
Soparnik – dla zdrowia i tradycji
Warzywa, oliwa z oliwek i minimalizm składników czynią soparnik nie tylko smacznym, ale też bardzo zdrowym daniem. To doskonała propozycja dla wegetarian, a osoba dbająca o kalorie doceni niską zawartość tłuszczu. Jeśli szukasz nowych smaków i lubisz kuchnię śródziemnomorską, domowy soparnik na pewno przypadnie Ci do gustu.
Podsumowanie
Soparnik to symbol chorwackich rodzinnych tradycji i prostoty kuchni Dalmacji. Z kilku podstawowych składników możesz wyczarować aromatyczne, sycące i zdrowe danie, które przeniesie Cię na chorwackie wybrzeże przy każdym kęsie. Nie bój się eksperymentować z dodatkami – choć klasyka zawsze wygrywa, soparnik daje się także wzbogacić o własne inspiracje.
Wypróbuj domowy przepis na soparnik i podziel się tym śródziemnomorskim przysmakiem z bliskimi! Smacznego!