Dorsz po dalmatyńsku – przepis na bakalar z Chorwacji na postne dni
Bakalar – kulinarny symbol Dalmacji
Wąskie, brukowane uliczki Dalmacji kuszą nie tylko pięknymi widokami na błękit Adriatyku, ale i zapachem lokalnych przysmaków. Jednym z najbardziej charakterystycznych dań regionu jest bakalar, czyli suszony dorsz przygotowywany według tradycyjnych receptur. To wyjątkowe, postne danie, które od wieków pojawia się na chorwackich stołach zwłaszcza podczas Świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy, a także w każdy piątek.
Bakalar zachwyca prostotą, bogactwem smaku i aromatów – to połączenie dorsza, ziemniaków, czosnku oraz oliwy, które razem tworzą wyjątkową, sycącą całość. Poniżej znajdziesz sprawdzony przepis na dorsza po dalmatyńsku, dzięki któremu samodzielnie przygotujesz ten klasyk chorwackiej kuchni.
Dlaczego warto spróbować dorsza po dalmatyńsku?
Śródziemnomorski klimat na polskim stole
Bakalar łączy w sobie wszystkie cechy charakterystyczne dla kuchni śródziemnomorskiej: prostotę, świeże składniki i aromatyczną oliwę z oliwek. To danie doskonale wpisuje się w potrzeby osób szukających inspiracji na postne posiłki – jest pełnowartościowe, sycące i zdrowe.
Tradycja i historia
Dorsz po dalmatyńsku to nie tylko smak, ale i tradycja. Przygotowywanie bakalaru przekazywane jest w chorwackich rodzinach z pokolenia na pokolenie. Dawniej był to sposób na przechowywanie i transportowanie ryby – suszony dorsz mógł długo leżakować, dlatego stanowił cenne pożywienie w portowych miastach.
Składniki potrzebne do przygotowania bakalaru
- 500 g suszonego dorsza (dostępny w sklepach rybnych, nazywany także bakalar)
- 500 g ziemniaków
- 3–4 ząbki czosnku
- 100 ml wysokiej jakości oliwy z oliwek extra virgin
- sól i pieprz do smaku
- natka pietruszki (opcjonalnie, do dekoracji)
- 1 liść laurowy (opcjonalnie)
- kilka ziaren czarnego pieprzu (opcjonalnie)
- sok z cytryny (do smaku)
Jak przygotować dorsza po dalmatyńsku? Krok po kroku
H2: 1. Namaczanie i gotowanie dorsza
Suszony dorsz wymaga odpowiedniego przygotowania. Najpierw opłucz rybę pod zimną wodą, następnie włóż do dużej miski i zalej chłodną wodą. Ryba powinna moczyć się minimum 24 godziny, a najlepiej 48 godzin, w tym czasie kilkakrotnie zmieniaj wodę. Dzięki temu dorsz odzyska miękkość i odpowiednią strukturę.
Po namoczeniu dorsza odcedź go, dokładnie odetnij płetwy, skórę i ości. Pokrój rybę na mniejsze kawałki. Włóż je do garnka, zalej świeżą wodą i gotuj z dodatkiem liścia laurowego oraz ziaren pieprzu (opcjonalnie), aż mięso będzie miękkie i łatwo się rozpada (około 40–60 minut). Następnie odsącz dorsza i przestudź.
H2: 2. Gotowanie ziemniaków
W osobnym garnku ugotuj obrane i pokrojone na ćwiartki ziemniaki do miękkości w osolonej wodzie.
H2: 3. Przygotowanie bazy smakowej
W głębokiej patelni lub szerokim garnku rozgrzej połowę oliwy z oliwek. Dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek i przesmaż przez chwilę, aby uwolnił aromat (nie dopuść do zrumienienia czosnku, bo stanie się gorzki!).
H2: 4. Łączenie składników
Do patelni z oliwą i czosnkiem dodaj kawałki ugotowanego dorsza oraz ugotowane ziemniaki. Całość rozgnieć widelcem lub tłuczkiem do ziemniaków na jednolitą, ale wciąż lekko ziarnistą masę (możesz zostawić większe kawałki ryby – wybierz konsystencję według własnych upodobań).
Wlej resztę oliwy z oliwek oraz odrobinę soku z cytryny. Dopraw do smaku solą oraz świeżo mielonym pieprzem. Całość wymieszaj i podgrzewaj przez 2–3 minuty, by smaki się połączyły.
H2: 5. Podanie i dekoracja
Bakalar najlepiej smakuje na ciepło. Przed podaniem posyp danie drobno posiekaną natką pietruszki. Możesz również dodać kilka kropli oliwy z oliwek na wierzch i podać z chrupiącym pieczywem lub domowymi grzankami.
Cenne wskazówki i alternatywy
H3: Czym zastąpić suszonego dorsza?
Jeśli nie masz dostępu do suszonego dorsza, możesz przygotować wersję uproszczoną na bazie świeżej lub mrożonej ryby. Efekt będzie zbliżony, choć intensywność smaku suszonego dorsza jest wyjątkowa i trudna do podrobienia.
H3: Dodatkowe składniki
W niektórych dalmatyńskich rodzinach do bakalaru dodaje się oliwki, kapary lub suszone pomidory, które nadają potrawie jeszcze bardziej śródziemnomorskiego charakteru. Warto też eksperymentować z przyprawami – odrobina papryki lub ziołowej mieszanki prowansalskiej świetnie podkręci smak.
Bakalar – idealny wybór na postny stół
Dorsz po dalmatyńsku to propozycja dla każdego, kto ceni sobie autentyczne smaki i chce poczuć klimat Dalmacji bez wyjeżdżania z domu. Warto wprowadzić bakalar do menu nie tylko podczas postu, ale przez cały rok – jako zdrowe, sycące i niezwykle aromatyczne danie.
Spróbuj samodzielnie przygotować bakalar według dalmatyńskiej receptury i przekonaj się, jak prosta i pyszna może być chorwacka kuchnia w najlepszym, postnym wydaniu!