Jak przygotować pašticadę – wyjątkowy przysmak mięsny kuchni dalmatyńskiej z suszonymi śliwkami
Czym jest pašticada?
Pašticada to wyjątkowa potrawa pochodząca z Dalmacji, regionu położonego na chorwackim wybrzeżu Adriatyku. Danie to uznawane jest przez wielu za kulinarne dziedzictwo południowej Chorwacji i bardzo często podawane podczas świąt rodzinnych oraz większych uroczystości. Pašticada to rodzaj duszonej wołowiny w aromatycznym, słodko-kwaśnym sosie, którego charakterystycznym składnikiem są suszone śliwki. W tej właśnie kombinacji tkwi jej największa siła – delikatne, powoli gotujące się mięso otulają nuty owocowej słodyczy, głębi przypraw i lekkiego kwasu.
Skąd pochodzi tajemnica smaku?
Sekret aromatu i smaku pašticady kryje się przede wszystkim w długim marynowaniu mięsa oraz umiejętnym doborze składników. Nie bez powodu w Dalmacji mówi się, że najlepsza pašticada to ta, którą gotuje się „leniwie” – powoli, z sercem i cierpliwością.
Podstawowe składniki pašticady
Pašticada wymaga kilku kluczowych składników:
- Wołowina – tradycyjnie używa się mięsa z udźca lub łopatki wołowej, najlepiej o zwartej strukturze.
- Cebula, czosnek i korzeń pietruszki – klasyczny zestaw warzyw korzennych.
- Suszone śliwki – nadają daniu niepowtarzalnego, słodkiego aromatu.
- Czerwone wino – klucz do uzyskania głębokiego, wyrazistego smaku sosu.
- Ocet winny lub balsamiczny – dla lekkiego zakwaszenia i równowagi smaków.
- Przyprawy – goździki, liść laurowy, ziele angielskie, gałka muszkatołowa, pieprz.
- Marmolada lub powidła śliwkowe (opcjonalnie) – dla pogłębienia śliwkowych nut.
- Warzywa: marchew, seler oraz czasem pomidory.
Krok po kroku – jak przygotować idealną pašticadę
Oto sprawdzony, tradycyjny przepis na pašticadę krok po kroku:
H3: Marynowanie mięsa – pierwszy, najważniejszy etap
Składniki do marynaty
- 1 kg udźca wołowego
- 2 cebule
- 2-3 ząbki czosnku
- 2 marchewki
- 1 korzeń pietruszki
- 1 łodyga selera naciowego
- 200 ml czerwonego wina wytrawnego
- 3 łyżki octu winnego
- 4–6 suszonych śliwek
- Ziele angielskie, liść laurowy, goździki (po 2–3 sztuki)
- Sól, pieprz, gałka muszkatołowa do smaku
Etapy przygotowania marynaty
- Mięso pokrój na ok. 5-6-centymetrowe plastry lub zostaw w całości, wykonując kilkanaście drobnych nacięć nożem.
- Włóż kawałki mięsa do dużej misy, przełóż warzywami i suszonymi śliwkami.
- Całość zalej mieszanką czerwonego wina i octu, dodaj przyprawy oraz świeżo startą gałkę muszkatołową.
- Odstaw do lodówki na 12–24 godziny, aby mięso przejęło aromaty przypraw.
H3: Przygotowanie i duszenie mięsa
Składniki na sos (oprócz tych podanych wyżej)
- 2–3 łyżki koncentratu pomidorowego lub 3 świeże pomidory obrane ze skóry
- 2 łyżki powideł śliwkowych (opcjonalnie)
- 250 ml bulionu wołowego lub warzywnego
- Olej do smażenia
Instrukcje krok po kroku
- Wyjmij mięso z marynaty, osusz lekko.
- W szerokim, głębokim garnku rozgrzej olej i obsmaż wołowinę ze wszystkich stron na złoty kolor.
- Na tej samej patelni podsmaż marchew, cebulę, seler i czosnek, aż warzywa zmiękną.
- Włóż mięso z powrotem do garnka, dodaj pozostałe składniki z marynaty oraz koncentrat pomidorowy i bulion.
- Przykryj, duś całość na bardzo małym ogniu minimum 2,5–3 godziny. Możesz także korzystać z piekarnika nagrzanego do około 150°C.
- W połowie duszenia wrzuć suszone śliwki, pod koniec dodaj powidła śliwkowe.
- Kiedy mięso będzie bardzo miękkie, wyjmij je z garnka, zblenduj warzywa i suszone śliwki na gładki, aksamitny sos.
- Włóż ponownie mięso do sosu i podgrzewaj jeszcze przez 10–15 minut na małym ogniu.
Sposoby podania pašticady
Pašticada najlepiej smakuje z tradycyjnymi chorwackimi dodatkami. W Dalmacji najczęściej serwuje się ją z domowymi kluskami – njokami (gnocchi), choć równie dobrze sprawdzą się ziemniaczane puree, makaron lub świeże pieczywo. Oprószenie dania świeżą natką pietruszki i delikatne skropienie odrobiną oliwy z oliwek to ostatni, idealny krok.
Przydatne wskazówki i ciekawostki
Czym zastąpić niektóre składniki?
- Jeśli nie masz dostępu do powideł śliwkowych, wystarczą same suszone śliwki.
- Zamiast bulionu możesz wykorzystać rosół lub po prostu wodę z dodatkiem odrobiny przyprawy do zup.
O czym warto pamiętać podczas gotowania pašticady?
- Kluczem do sukcesu jest długie marynowanie oraz powolne duszenie w niskiej temperaturze.
- Sos powinien być gęsty, niemal kremowy – warto pozwolić mu lekko odparować na końcu gotowania.
Z czym serwować pašticadę poza klasyką?
Oprócz klusek świetnie pasuje kasza pęczak, polenta lub selerowe purée. Chociaż w Dalmacji dominują knedle, kuchnia chorwacka chętnie otwiera się na inne dodatki.
Podsumowanie
Pašticada to przykładowy dowód na wyjątkowość dalmatyńskiej kuchni – połączenie prostych składników, mnóstwa czasu i odrobiny lokalnej tradycji. Dodatkowym sekretem są suszone śliwki, które wprowadzają własną słodycz i „zamykają” danie, czyniąc je niezapomnianym. Jeśli szukasz inspiracji na wyjątkowy, niecodzienny obiad lub chcesz poczuć ducha dalmatyńskiego wybrzeża we własnym domu, pašticada z pewnością spełni Twoje oczekiwania.
Zachęcamy do spróbowania i odtworzenia tej tradycyjnej potrawy – zaskoczy zarówno domowników, jak i gości! Smacznego!