Lignje na žaru – jak grillować kalmary w chorwackim stylu

Czym są „lignje na žaru” i dlaczego warto je spróbować?

Chorwacja słynie z przepięknych wybrzeży, lazurowej wody Adriatyku i wyśmienitej kuchni śródziemnomorskiej. Jednym z najbardziej charakterystycznych dań, które można spotkać niemal w każdej tawernie nadmorskiej, są lignje na žaru – kalmary z grilla, podawane często ze świeżą sałatką, oliwą z oliwek i domowym pieczywem.

Choć kalmary nie są bardzo popularne w polskim menu, warto poznać ich smak, szczególnie w autentycznym, południowoeuropejskim wydaniu. Lignje na žaru zachwycają prostotą wykonania, lekkością i aromatem morza, który przywodzi na myśl wakacje nad Adriatykiem.

Skąd pochodzi tradycja grillowania kalmarów w Chorwacji?

Grillowanie owoców morza, a w szczególności kalmarów, ma w Chorwacji długą tradycję. Wyspiarskie społeczności od dawna wykorzystywały sezonowe dary morza, przyrządzając je na otwartym ogniu lub prostych grillach.

Kalmary łowi się wzdłuż całego wybrzeża Dalmacji i Istrii, a świeżość i prostota przyrządzania dania są tu kluczowe. Chorwaci grillują je zazwyczaj w całości, skrapiając tylko oliwą z oliwek, czosnkiem i świeżymi ziołami. To, co najważniejsze, to jakość składników i odpowiednie opanowanie techniki grillowania.

Jak kupować i przygotować kalmary do grillowania?

Wybór świeżych kalmarów

Przygotowanie znakomitych lignji zaczyna się już w sklepie lub na targu. Najlepiej wybierać świeże kalmary – mają one lekko opalizującą, czystą i delikatnie pachnącą rybą skórę. Jeśli decydujemy się na mrożone owoce morza, dobrze, aby były jak najszybciej rozmrożone w lodówce i delikatnie wypłukane przed przygotowaniem.

Przygotowanie do grillowania

Oczyszczenie kalmarów nie jest trudne – wystarczy usunąć wnętrzności, chitinowy „szkielet” oraz, jeśli mamy na to ochotę, oczy i dziób. Tułów oraz macki dokładnie płuczemy pod bieżącą wodą. Często kalmary grilluje się w całości, dzięki czemu pozostają soczyste.

Możemy lekko naciąć tułów z jednej strony, aby zioła lepiej wniknęły w mięso podczas marynowania i grillowania.

Chorwacki przepis na lignje na žaru – krok po kroku

Składniki

• 1 kg świeżych kalmarów (całe, oczyszczone)
• 4–5 łyżek oliwy z oliwek extra vergine
• 2–3 ząbki czosnku
• Sok z połowy cytryny
• Sól morska
• Świeżo zmielony pieprz
• Posiekana natka pietruszki
• Opcjonalnie: rozmaryn, tymianek lub oregano

Przygotowanie marynaty

W niedużym naczyniu mieszamy oliwę z oliwek z sokiem z cytryny, posiekanym czosnkiem, natką pietruszki, rozmarynem oraz szczyptą soli i pieprzu. Marynata powinna być intensywna i aromatyczna, ale nie zdominować smaku kalmarów.

Oczyszczone kalmary wkładamy do miski i zalewamy marynatą. Odstawiamy na minimum 30 minut do lodówki, by składniki się przegryzły i mięso nabrało aromatu.

Grillowanie krok po kroku

1. Rozgrzej grill do wysokiej temperatury. Najlepiej sprawdza się grill na węglu drzewnym, ale można użyć także rusztu elektrycznego.
2. Osącz lekko kalmary z marynaty, odkładając część do późniejszego użycia.
3. Układaj kalmary na grillu (najlepiej na kratce lub specjalnej siatce), grillując po 2–3 minuty z każdej strony. Mięso szybko się ścina i nie wymaga długiego smażenia – zbyt długi czas grillowania sprawi, że stanie się gumowate.
4. Tuż przed końcem grillowania kalmary można skropić pozostałą marynatą, co podbije smak i wilgotność potrawy.

Sposób podania

Serwuj grillowane kalmary natychmiast, skropione odrobiną cytryny i posypane świeżą pietruszką. Do serwowania idealnie pasować będzie domowy chleb, świeża sałatka warzywna lub gotowane ziemniaki z dodatkiem oliwy.

Sekrety udanych kalmarów z grilla – na co zwrócić uwagę?

Kontrola czasu i temperatury

Największym wyzwaniem jest nieprzegotowanie mięsa. Kalmary są gotowe, gdy delikatnie się zrumienią i stracą przezroczystość – zwykle 2–3 minuty na stronę wystarczą.

Odpowiednia marynata

Marynatę można urozmaicić, dodając różne śródziemnomorskie zioła, ale kluczowa jest oliwa z oliwek dobrej jakości. Dodaje ona smaku i chroni kalmary przed wysuszeniem.

Grillowanie z akcesoriami

Używanie specjalnej siatki do grillowania drobnych owoców morza ułatwi odwracanie i sprawi, że kalmary nie przywrą do rusztu ani nie spadną do żaru.

Lignje na žaru a polskie inspiracje – z czym można podawać?

Chociaż w Chorwacji najczęściej spotkamy kalmary z sałatą i ziemniakami, możesz zainspirować się południowoeuropejską kuchnią i podać je z grillowanymi warzywami, sosem tzatziki, kolendrą czy fasolką szparagową.

Warto również spróbować kalmarów z dodatkiem świeżo upieczonych bułeczek lub chrupkiego pieczywa z czosnkową pastą.

Podsumowanie – smak Chorwacji na Twoim grillu

Lignje na žaru to efektowne danie, które zachwyci każdego miłośnika kuchni śródziemnomorskiej i grillowanych specjałów. Ich przygotowanie nie wymaga dużych umiejętności ani specjalistycznych składników – kluczem jest jakość produktów i prostota. Przygotowując kalmary według chorwackiego przepisu, choć na chwilę przeniesiesz się na słoneczne wybrzeże Adriatyku.

Spróbuj własnoręcznie przygotować lignje na žaru i przekonaj się, jak niewiele potrzeba, by stworzyć wyjątkową ucztę w chorwackim stylu, nawet na własnym tarasie lub w ogrodzie!