Pašticada z makaronem – jak przygotować regionalną ucztę rodem ze Splitu
Czym jest pašticada – Skarb dalmatyńskiej kuchni
Pašticada to ikona dalmatyńskiej kuchni, danie otulone tradycją, szczególnie uwielbiane w Splicie oraz w całej Dalmacji. To wyjątkowy gulasz wołowy, powoli duszony w aromatycznym, lekko słodkim sosie na bazie czerwonego wina, octu i warzyw, często z rodzynkami, suszonymi śliwkami lub figami. Wariacje występują w niemal każdej dalmatyńskiej rodzinie, jednak wspólnym mianownikiem jest czasochłonność i głęboki smak, osiągany dzięki marynowaniu i wolnemu gotowaniu.
Podarowanie pašticady gościom to synonim święta, rodzinnych spotkań i ważnych okazji. Danie serwuje się najczęściej z domowym makaronem, co czyni go pełnowartościową i sycącą ucztą.
Składniki – co będzie potrzebne do przygotowania pašticady
Główna bohaterka – wołowina
Tradycyjnie używa się udźca wołowego, który po odpowiednim przygotowaniu staje się niezwykle delikatny i soczysty. Idealnie sprawdzi się również rostbef, łata lub kawałek zrazowy.
Podstawowe składniki:
- 1–1,5 kg wołowiny (najlepiej udziec)
- 2 duże cebule
- 3 ząbki czosnku
- 2 marchewki
- 1 pietruszka korzeń
- 1/4 selera
- 150 ml czerwonego wytrawnego wina
- 50 ml octu winnego
- 3–4 śliwki suszone lub garść rodzynek
- 1 puszka koncentratu pomidorowego (ok. 100g)
- 1 liść laurowy
- kilka ziarenek ziela angielskiego
- 5 ziaren czarnego pieprzu
- sól, świeżo mielony pieprz do smaku
- kilka plasterków wędzonego boczku
- 2 łyżki mąki (do zagęszczenia sosu)
Na makaron:
- ok. 500 g makaronu (najlepiej własnoręcznie robionego; odpowiedni będzie szeroki „fuži” jak w Dalmacji lub tagliatelle)
- sól do gotowania wody
Przygotowanie pašticady krok po kroku
H2: Etap 1: Marynowanie mięsa – sekret głębokiego smaku
Dobrej pašticady nie robi się w godzinę. Mięso powinno poleżeć w marynacie przez całą noc, a najlepiej 12–24 godziny. Dzięki temu przeniknie aromat przypraw i wina, które nadadzą mu wyjątkową miękkość.
Jak marynować?
- Wołowinę natrzyj solą, pieprzem oraz przekrojonymi ząbkami czosnku.
- Przesącz mięso przez plastry boczku (możesz nakłuć i wypełnić kawałeczki mięsa wąskimi paskami boczku i czosnku).
- W dużym naczyniu ułóż mięso, przykryj pokrojoną cebulą, selerem, pietruszką i marchewką.
- Całość zalej winem, octem i odstaw na noc do lodówki.
H2: Etap 2: Wolne duszenie – serce dania
- Wyjmij mięso z marynaty (nie wylewaj marynaty!).
- Na rozgrzanym tłuszczu dobrze obsmaż całe mięso ze wszystkich stron, aż się zrumieni.
- Dodaj warzywa z marynaty, smaż przez kilka minut.
- Wlej płyn z marynaty, dołóż liść laurowy, ziele angielskie oraz śliwki/rodzynki.
- Zmniejsz ogień i dusz mięso pod przykryciem przez przynajmniej 2,5–3 godziny, aż będzie bardzo miękkie. W razie potrzeby podlewaj gorącą wodą lub bulionem.
H2: Etap 3: Wykończenie i serwowanie
Na końcu wyjmij mięso, pokrój w plastry, a sos z warzywami dokładnie zmiksuj blenderem. Jeśli chcesz zagęścić, dodaj rozrobioną mąkę (lub klasycznie zasmażoną mąkę). Sos powinien być aksamitny, esencjonalny i lekko słodkawy.
H3: Makaron idealny do pašticady
W Dalmacji do pašticady podaje się najczęściej domowy makaron „fuži” – kręcone, szerokie paski. W domowych warunkach znakomicie sprawdzi się klasyczne tagliatelle lub rurki pappardelle.
Ugotuj makaron w osolonej wodzie zgodnie z instrukcją na opakowaniu lub własnym przepisem na świeży makaron.
Regionalne sekrety i domowe triki
H3: Zamiast wołowiny – lokalne wariacje
Choć tradycyjna pašticada bazuje na wołowinie, w niektórych nadmorskich wsiach spotyka się wersje z dziczyzną, wieprzowiną czy nawet rybami. Jednak to właśnie wołowina gwarantuje najbardziej autentyczny smak.
H3: Czynniki, które czynią różnicę
- Czas: im dłużej mięso się marynuje i dusi, tym delikatniejsze i aromatyczniejsze.
- Owoce: Dodatek śliwek, rodzynek lub fig sprawia, że sos nabiera regionalnego, lekko słodkawego akcentu.
- Wybór wina: Sięgaj po wytrawne, dalmatyńskie czerwone wino. Niebagatelną rolę odgrywa tu aromatyczność trunku – najlepiej domowe wino z regionu Splitu.
Jak serwować pašticadę z makaronem?
H4: Sposób podania
Na duży półmisek wyłóż świeżo ugotowany makaron, na nim rozłóż plastry pašticady i całość polej ciepłym, gęstym sosem. Warto udekorować świeżą natką pietruszki lub listkiem laurowym. Do dania doskonale pasuje świeża chrupiąca bagietka lub regionalna chorwacka bułka.
H4: Z czym podawać pašticadę?
Pašticada z makaronem to kompletne danie, które nie potrzebuje zbyt wielu dodatków. Jednak dla pełni chorwackich doznań serwuj ją w towarzystwie sałatki z pomidorów, cebuli i oliwy oraz szklaneczki regionalnego wina.
Podsumowanie – uczta jak w Splicie, bez wychodzenia z domu
Pašticada z makaronem to propozycja nie tylko dla zakochanych w dalmatyńskich smakach, ale także dla każdego, kto docenia aromatyczne, długodojrzewające potrawy z duszą i niebanalną historią. Wymaga czasu i zaangażowania, ale efekt końcowy to prawdziwa kulinarna magia, która przeniesie Cię na słoneczne wybrzeża Splitu.
Wypróbuj ten przepis i zaserwuj rodzinie lub przyjaciołom wyjątkową, regionalną ucztę – smak Chorwacji gotowy w Twojej kuchni!