Pljeskavica po chorwacku – jak zrobić kultowe bałkańskie kotlety z mięsa mielonego?
Czym jest pljeskavica?
Pljeskavica to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań kuchni bałkańskiej, szczególnie popularne w Chorwacji, Serbii, Bośni i Czarnogórze. To rodzaj dużego, soczystego kotleta z mięsa mielonego, często przyprawionego na ostro i serwowanego z dodatkami, które podkreślają jego wyrazisty smak. Przypomina burgera, jednak swój unikalny charakter zawdzięcza specyficznemu doborowi mięs oraz tradycyjnym przyprawom.
Pljeskavica po chorwacku – tradycja i smak
W Chorwacji pljeskavica uznawana jest za kultowe danie street foodowe, które serwuje się zarówno w przydrożnych barach, jak i podczas rodzinnych spotkań. Chociaż w całych Bałkanach spotkać można różne wariacje tego przysmaku, wersja chorwacka wyróżnia się dodatkiem aromatycznych przypraw oraz idealnie doprawionym mięsem.
Jakiego mięsa używa się do pljeskavicy?
Chociaż podstawą może być wieprzowina, w Chorwacji często miesza się ją z wołowiną lub baraniną. Dzięki temu kotlety są soczyste, a zarazem mają wyrazisty smak. Sekret tkwi także w jakości mięsa – najlepiej postawić na świeże, mielone samodzielnie w domu lub u sprawdzonego rzeźnika.
Składniki na pljeskavicę po chorwacku
Aby zrobić prawdziwą pljeskavicę w domu, przygotuj następujące składniki:
- 500 g mięsa mielonego (najlepiej mieszanka wołowiny i wieprzowiny)
- 1 mała cebula, bardzo drobno posiekana
- 2 ząbki czosnku, przeciśnięte przez praskę
- 1 łyżeczka słodkiej papryki w proszku
- 1/2 łyżeczki ostrej papryki (opcjonalnie, dla pikantnego smaku)
- 1 łyżeczka soli
- 1/2 łyżeczki pieprzu
- 1/2 łyżeczki kuminu (opcjonalnie)
- 1 łyżka wody gazowanej lub lodowatej wody
- 1 łyżeczka oleju roślinnego do masy + olej do smażenia lub grillowania
Dodatkowe elementy:
Pljeskavica po chorwacku najlepiej smakuje z tradycyjnymi dodatkami:
- Chleb pita lub lepinja (bałkańska bułka)
- Cebula w płatkach
- Ajvar (pasta z papryki)
- Kajmak (bałkański serek śmietankowy)
- Świeże warzywa: pomidor, ogórek, sałata
Przepis na pljeskavicę krok po kroku
Poniżej znajdziesz sprawdzony przepis, dzięki któremu w prosty sposób przygotujesz bałkańską pljeskavicę we własnej kuchni.
1. Przygotowanie mięsa
Umieść w misce mieloną wołowinę i wieprzowinę. Dodaj drobno posiekaną cebulę, czosnek oraz wszystkie przyprawy. Całość dokładnie wymieszaj, najlepiej dłonią – masa powinna być dokładnie połączona i lekko kleista. Na końcu dodaj odrobinę wody gazowanej lub lodowatej – to sprawi, że kotlety będą bardziej soczyste i miękkie.
2. Formowanie kotletów
Z mięsa uformuj kulki, a następnie spłaszcz je w dłoniach na płaskie kotlety o średnicy około 12-15 cm i grubości 1-2 cm. Pljeskavica powinna być płaska, aby równomiernie się upiekła i nie pozostała surowa w środku.
3. Chłodzenie mięsa
Uformowane pljeskavice warto schłodzić w lodówce przez minimum 30 minut. Dzięki temu lepiej zachowają kształt podczas smażenia lub grillowania.
4. Smażenie lub grillowanie
Kotleciki można przygotować klasycznie na dobrze rozgrzanej patelni grillowej, na grillu ogrodowym lub na zwykłej patelni. Smaż po 4-5 minut z każdej strony, aż mięso się dobrze zetnie i zarumieni. Warto posmarować kotlety olejem przed pieczeniem – zapobiegnie to przywieraniu i doda soczystości.
Jak podawać pljeskavicę?
Pljeskavica po chorwacku to danie bardzo uniwersalne. Można podać je jako samodzielne kotlety z dodatkiem świeżych warzyw i ulubionych sosów, lecz najpopularniejszą formą serwowania jest w pieczywie – najlepiej w tradycyjnej lepinji (bałkańska bułka). Do środka warto włożyć świeżą cebulę pokrojoną w piórka, ajvar oraz gęsty kajmak.
Propozycje podania
- W wersji street food – z lepinją, cebulą, pomidorem, ogórkiem, ajvarem i kajmakiem, zawinięta jak burger.
- Na domowym grillu – serwowana na talerzu z pieczywem, ogórkiem kiszonym, frytkami i surówką z białej kapusty.
- W wersji fit – z dużą ilością sałaty, grillowaną cukinią i lekkim dipem jogurtowym.
Praktyczne wskazówki
Klucz do soczystości
Dodatek wody gazowanej lub lodowatej sprawia, że pljeskavica pozostaje soczysta nawet po intensywnym smażeniu. Nie należy zbytnio mieszać mięsa, ponieważ może to sprawić, że kotlety będą zbyt zwarte.
Przyprawy to podstawa
Jeśli chcesz uzyskać autentyczny, wyrazisty smak, nie bój się używać papryki, czosnku czy kuminu. Pljeskavica lubi intensywne przyprawy, dzięki którym smakuje jak na Bałkanach.
Grubiej czy cieniej?
Pljeskavicę formuj raczej cienko, nie powinna być zbyt gruba – wtedy lepiej się upiecze i nie będzie surowa w środku.
Pljeskavica – więcej niż kotlet
Pljeskavica po chorwacku to coś więcej niż zwykły kotlet z mięsa mielonego. To danie, które przenosi w klimaty letnich wieczorów nad Adriatykiem, aromatycznych grillów i sielskiej atmosfery bałkańskich miasteczek. Dzięki prostemu przepisowi możesz przygotować ją w domu i poczuć magię tego regionu – nawet bez wychodzenia z własnej kuchni.
Spróbuj przygotować pljeskavicę według powyższych wskazówek, a przekonasz się, jak niezwykły smak kryje się w tym pozornie prostym daniu. Smacznego!