Przepis na soparnik – chorwacka placek z liści buraka w domowej wersji
Czym jest soparnik i dlaczego warto go spróbować?
Soparnik to tradycyjny dalmatyński placek wywodzący się z okolic miasta Split w Chorwacji. Charakterystycznym składnikiem tego dania są świeże liście buraka (nie mylić z burakami korzeniowymi), które nadają wyjątkowego smaku i aromatu. Placek ten wpisany jest na listę chorwackich produktów chronionych geograficznie (Chronione Oznaczenie Geograficzne) i jest symbolem kuchni regionu Poljica.
Danio to idealnie wpisuje się w nurt zdrowego żywienia – soparnik jest wegetariański, lekki i pożywny. Chociaż tradycyjnie wypiekany był w wolno stojącym piecu opalanym drewnem, z powodzeniem przygotujesz go w domowym piekarniku!
Składniki potrzebne do przygotowania soparnika
Podstawowe składniki:
- Mąka pszenna – 500 g
- Woda – ok. 300 ml (letnia)
- Oliwa z oliwek – 2 łyżki do ciasta oraz tłuszcz do smarowania placka
- Sól – 1 płaska łyżeczka
Nadzienie:
- Liście buraka liściowego lub botwiny – pęczek ok. 500 g (najlepiej młode i świeże)
- Cebula – 1 średnia, drobno posiekana
- Czosnek – 3 ząbki, wyciśnięte przez praskę lub drobno posiekane
- Sól i pieprz – do smaku
- Oliwa z oliwek – do skropienia
Wskazówka: W regionie Dalmacji powszechnie używa się do soparnika liści odmiany mangold (burak liściowy), choć młoda botwina również świetnie się sprawdzi.
Przygotowanie krok po kroku
1. Wyrobienie ciasta
W dużej misce połącz mąkę z solą i oliwą. Stopniowo dolewaj letnią wodę, zagniatając gładkie, elastyczne ciasto. Gdy masa przestanie się kleić do rąk, odstaw ją pod przykryciem na ok. 30 minut, aby odpoczęła.
2. Przygotowanie nadzienia
Liście dokładnie umyj, osusz i pokrój w cienkie paski. Cebulę zeszklij na odrobinie oliwy lub posiekaj drobno. Wymieszaj liście, cebulę i czosnek w dużej misce. Dopraw solą i pieprzem, na końcu polej całość 2–3 łyżkami oliwy z oliwek.
3. Formowanie placka
Podziel ciasto na dwie równe części. Obie rozwałkuj na cienkie okręgi (średnica ok. 32 cm, grubość 2–3 mm). Jeden placek połóż na papierze do pieczenia lub posypanej mąką blasze. Rozprowadź nadzienie, pozostawiając ok. 2 cm marginesu przy brzegu. Przykryj drugim plackiem i dokładnie zlep brzegi. Górę delikatnie nakłuj widelcem, by para mogła swobodnie uchodzić podczas pieczenia.
4. Pieczenie
Tradycyjnie soparnik wypiekano na gorącej blasze przysypanej żarem. W warunkach domowych rozgrzej piekarnik do 250°C (góra-dół, bez termoobiegu). Wsuń placek na najniższą półkę i piecz przez ok. 12–18 minut – aż wierzch się lekko zezłoci.
5. Wykończenie
Po wyjęciu z piekarnika obficie posmaruj wierzch oliwą z oliwek – to podkreśli smak i aromat soparnika, a także nada mu lekkość i połysk. Odczekaj kilka minut przed krojeniem, aby nadzienie „osiadło”.
Jak podawać soparnik?
Soparnik najlepiej smakuje na ciepło w roli przystawki, przekąski albo lekkiego obiadu. Podawaj go pokrojonego w trójkąty, posypanego odrobiną soli morskiej czy tymianku. Doskonałym dodatkiem będzie dzbanek jogurtu naturalnego lub kefiru.
W Chorwacji placek ten często pojawia się na rodzinnych uroczystościach i świątecznych stołach – to znakomita okazja, aby zaskoczyć bliskich niecodziennym, bałkańskim smakiem.
Wariacje i praktyczne rady
Inne zielone nadzienia
Oprócz liści buraka możesz do nadzienia dorzucić szpinak, młodą pokrzywę czy jarmuż. W niektórych regionach Chorwacji spotkać można soparnik wzbogacony o pietruszkę, aromatyczne zioła lub posiekane pomidory.
Wskazówki dla początkujących
- Ciasto powinno być naprawdę cienkie, aby soparnik był chrupiący z zewnątrz i delikatny w środku.
- Jeśli nie masz dużej blachy, upiecz dwa mniejsze placki.
- Soparnik z łatwością można odgrzać – wystarczy 5 minut w nagrzanym piekarniku.
Co zrobić, jeśli nie masz buraka liściowego?
W polskich warunkach najlepiej sprawdzi się botwina lub świeży szpinak dostępny przez większą część roku. Latem możesz wykorzystać także liście młodego buraka cukrowego lub liście rzodkiewki.
Podsumowanie
Soparnik to nie tylko efektowna i zdrowa potrawa, ale też prawdziwa podróż kulinarna do dalmatyńskiego wybrzeża. Jej przygotowanie w domowych warunkach jest proste, a efekt z pewnością zachwyci miłośników kuchni śródziemnomorskiej oraz tych, którzy szukają nowych, roślinnych inspiracji. Spróbuj soparnika raz, a szybko stanie się stałym elementem Twojego kulinarnego repertuaru!