Sarma – przepis na tradycyjne gołąbki po chorwacku z kiszoną kapustą

Podróże, kuchnia świata
Treść strony

Sarma – smak Bałkanów w Twojej kuchni

Sarma to prawdziwy symbol kuchni bałkańskiej, obecny na stołach od Chorwacji, przez Serbię, aż po Bułgarię. To tradycyjne gołąbki zawijane w liście kiszonej kapusty, wypełnione soczystą mieszanką mięsa, ryżu, cebuli i aromatycznych przypraw. Jest potrawą, którą najchętniej spożywa się zimą i na świątecznych biesiadach, choć jej smak rozgrzewa i sprawdza się podczas każdego spotkania w gronie rodziny i przyjaciół.

W tym artykule znajdziesz sprawdzony przepis na sarmę po chorwacku, a także praktyczne wskazówki, jak przygotować tę wyjątkową potrawę, by zachwyciła Twoich bliskich.

Czym różni się sarma od polskich gołąbków?

Kapusta kiszona zamiast świeżej

Najważniejszą różnicą pomiędzy polskimi gołąbkami a chorwacką sarmą jest użycie kiszonej kapusty zamiast świeżej. Dzięki temu danie ma intensywny, kwaskowy smak i miękkość, której nie da się uzyskać przy użyciu zwykłych liści kapusty.

Farsz mięsny z ryżem i przyprawami

Chociaż farsz na sarmę przypomina klasyczne polskie nadzienie do gołąbków, często zawiera więcej przypraw, a czasem także dodatki takie jak wędzony boczek, suszone mięso czy nawet kiełbasa, która podkreśla jego aromatyczny charakter.

Składniki na tradycyjną sarmę chorwacką

Podstawowe produkty

  • 1 duża główka kiszonej kapusty (ewentualnie liście kapusty kiszonej luzem)
  • 700 g mielonej wieprzowiny (lub mieszanki wieprzowiny i wołowiny)
  • 1 duża cebula
  • 100 g ryżu (najlepiej długoziarnisty)
  • 3–4 ząbki czosnku
  • 100 g wędzonego boczku
  • 2 łyżki koncentratu pomidorowego
  • 1 jajko
  • 1–2 łyżeczki słodkiej papryki
  • 1/2 łyżeczki ostrej papryki (opcjonalnie)
  • sól i świeżo mielony pieprz do smaku

Dodatki i przyprawy

  • 2–3 liście laurowe
  • kilkanaście ziarenek ziela angielskiego
  • 1–2 marchewki (opcjonalnie, dla słodyczy)
  • kilka cienkich plasterków boczku lub kiełbasy do przełożenia
  • 750 ml bulionu (może być warzywny lub mięsny)
  • olej lub smalec do smażenia

Jak przygotować sarmę krok po kroku

Przygotowanie liści kiszonej kapusty

  1. Ostrożne oddzielenie liści
    Dokładnie oddziel liście kiszonej kapusty, starając się ich nie podrzeć. Jeśli są bardzo duże, przekrój je na pół i usuń twarde nerwy – ułatwi to zawijanie.

  2. Namaczanie w wodzie (opcjonalnie)
    Jeśli kapusta jest bardzo kwaśna lub słona, można ją na chwilę namoczyć w zimnej wodzie i lekko przepłukać.

Smażenie składników farszu

  1. Podsmażenie cebuli i boczku
    Pokrój cebulę oraz boczek w drobną kostkę. Na patelni rozgrzej odrobinę tłuszczu i podsmaż najpierw boczek, a następnie dodaj cebulę. Całość smaż do zeszklenia się cebuli.

  2. Przygotowanie mięsa i ryżu
    Mięso mielone wrzuć do dużej misy. Dodaj do niego przesmażoną cebulę z boczkiem, posiekany czosnek, paprykę (słodką i ostrą), jajko, ryż oraz koncentrat pomidorowy. Całość wymieszaj dokładnie na jednolitą masę. Dopraw solą i pieprzem według uznania.

Zawijanie sarmy

  1. Nadziewanie liści kapusty
    Układaj na środku każdego liścia porcję farszu (około 2 łyżki). Zawiń boki do środka, a następnie zwiń liść w rulon, starając się, aby farsz był dobrze zabezpieczony.

  2. Układanie w garnku
    Na dnie dużego garnka ułóż część posiekanej kapusty (jeśli została), kilka liści laurowych, ziele angielskie oraz cienkie plasterki boczku lub kiełbasy. Następnie układaj ciasno sarmę, warstwami. Jeśli zostanie Ci trochę kiszonej kapusty, możesz nią przykryć ostatnią warstwę.

Gotowanie

  1. Duszenie w bulionie
    Całość zalej gorącym bulionem, tak by pokrył gołąbki. Przykryj garnek i duś na małym ogniu przez około 2–2,5 godziny. W połowie duszenia warto obrócić sarmę, by równomiernie się ugotowała. Nie mieszaj, by nie uszkodzić ruloników.

Sposób podania i przechowywania

Jak serwować sarmę?

Sarmę podaje się na gorąco, najczęściej w towarzystwie świeżego wiejskiego chleba lub gotowanych ziemniaków. Wybornie smakuje w towarzystwie kwaśnej śmietany albo prażonego boczku. Jej smak rozwija się w miarę przechowywania, dlatego najlepiej smakuje na drugi dzień po przyrządzeniu, gdy wszystkie aromaty się połączą.

Jak przechowywać i odgrzewać?

Sarmę można przechowywać w lodówce nawet przez kilka dni i podgrzewać według potrzeby. Można ją również mrozić – po rozmrożeniu wystarczy podgrzać w garnku lub na patelni z odrobiną bulionu.

Sarma w tradycji bałkańskiej

Chociaż sarma zadomowiła się na stołach w wielu krajach Bałkanów, w każdym regionie przyrządza się ją nieco inaczej – dodając inne mięsa, przyprawy czy dodatki. W Chorwacji to danie nieodłącznie kojarzy się z okresem świątecznym, sylwestrem czy ważniejszymi uroczystościami rodzinnymi.

Wskazówki i inspiracje

  • Jeśli wolisz wersję łagodniejszą, przed gotowaniem namocz liście w wodzie, by zmniejszyć ich kwaśny smak.
  • Ekspresowa wersja: zamiast kiszonych liści użyj zwykłej kapusty, choć autentyczność dania wtedy ucierpi.
  • Do środka możesz dodać podsmażone grzyby lub zioła, by uzyskać jeszcze bogatszy smak.

Podsumowanie

Chorwacka sarma to idealny pomysł na zimowy, rozgrzewający posiłek, który przywołuje smaki i atmosferę bałkańskich rodzinnych spotkań. Przygotowanie nie jest skomplikowane, choć wymaga czasu i serca – właśnie dzięki temu sarma smakuje wyjątkowo i zyskuje niepowtarzalny charakter. Spróbuj przygotować ją według tego przepisu, a przekonasz się, jak łatwo poczuć klimat Chorwacji bez wychodzenia z domu!