Tradycyjne chorwackie dodatki do mięs – przepis na domowe kluski, puree i kasze
Chorwacka kuchnia – nie tylko owoce morza
Chorwacja przez większość turystów kojarzona jest głównie z wybrzeżem Adriatyku, owocami morza i świeżymi rybami. Jednak serce tamtejszej kuchni bije też w głębi kraju, gdzie sposoby podawania i doprawiania mięs mają wielowiekową tradycję. Na chorwackich stołach znajdziemy rozmaite dodatki do głównych dań mięsnych – różnego rodzaju kluski, pachnące puree oraz sycące kasze. Warto poznać sekrety ich przyrządzania i wzbogacić własny domowy jadłospis o te proste, a jednocześnie niezwykle smaczne propozycje.
Dlaczego warto poznać dodatki kuchni chorwackiej?
Dobrze dobrane dodatki są w stanie podkreślić aromat każdego rodzaju mięsa. Smażone, pieczone czy grillowane potrawy wspaniale komponują się z klasycznymi kluskami, puree lub kaszami, które można spotkać na bałkańskich stołach. To również szansa na odkrycie nowych smaków i przeniesienie odrobiny dalmatyńskiego słońca do rodzinnego domu.
Przepis na domowe chorwackie kluski – njoki
Składniki:
- 1 kg mączystych ziemniaków
- 300 g mąki pszennej
- 1 duże jajko
- Sól do smaku
- Opcjonalnie: świeżo starta gałka muszkatołowa
Sposób przygotowania:
- Ziemniaki ugotuj w mundurkach do miękkości, następnie przestudź, obierz i dokładnie rozgnieć (możesz użyć praski).
- Na stolnicę wysyp mąkę, dodaj ziemniaki, wbij jajko oraz dopraw solą.
- Szybko zagnieć wszystkie składniki na gładkie, miękkie ciasto; nie wyrabiaj zbyt długo, aby kluski nie stały się twarde.
- Odrywaj po kawałku ciasta i formuj wałeczki o grubości palca, lekko podsypując mąką.
- Pokrój wałeczki na małe, ok. 2 cm kawałki. Można je lekko spłaszczyć lub nadać im charakterystyczne wgłębienie widelcem.
- Gotuj w osolonym wrzątku do momentu aż wypłyną na powierzchnię – gotowe są po około 2 minutach.
- Podawaj natychmiast, najlepiej polane masłem z szałwią lub jako dodatek do mięsa w sosie.
Z czym najczęściej podaje się kluski njoki?
W Chorwacji njoki często towarzyszą duszonym mięsom, szczególnie gulaszowi (gulaš) z wołowiny lub dziczyzny oraz tradycyjnym pieczeniom. Są puchate, delikatne i idealnie chłoną smaki sosów mięsnych.
Domowe puree ziemniaczane po chorwacku
Puree ziemniaczane w chorwackiej odsłonie różni się od typowego polskiego “tłuczaka”. Po ugotowaniu ziemniaki ubija się na gładką masę z dodatkiem masła oraz śmietany, a czasem urozmaica drobno posiekaną natką pietruszki.
Składniki:
- 1 kg ziemniaków (najlepiej typu puree)
- 60 g masła
- 100 ml śmietanki (30%)
- Sól i biały pieprz
- Opcjonalnie: natka pietruszki
Przygotowanie:
- Obierz i ugotuj ziemniaki do miękkości w lekko osolonej wodzie.
- Odcedź, jeszcze gorące wrzuć do miski, dodaj masło i dokładnie rozgnieć na jednolitą masę.
- Stopniowo dodawaj podgrzaną śmietankę, energicznie mieszając aż masa stanie się aksamitna.
- Dopraw solą, białym pieprzem oraz ewentualnie posyp świeżą natką pietruszki.
Do jakich mięs pasuje chorwackie puree?
To wyśmienity dodatek szczególnie do mięs pieczonych, zarówno wieprzowiny jak i jagnięciny czy drobiu. Znakomicie podkreśla smak każdej sztuki mięsa w sosie, dodając daniu kremowej delikatności.
Wyjątkowe kasze w chorwackiej kuchni
Krupnik – kasza jęczmienna z warzywami
Chociaż kasze nie są pierwszym skojarzeniem z kuchnią południowej Europy, w chorwackich gospodarstwach od wieków gotuje się tzw. krupnik, czyli kaszę jęczmienną z dodatkami. Najczęściej serwuje się ją do mięs duszonych i pieczonych.
Składniki:
- 1 szklanka kaszy jęczmiennej
- 1 cebula
- 1 marchew
- 1 pietruszka
- 2 łyżki masła
- 750 ml bulionu warzywnego lub rosołu
- Sól, pieprz, liść laurowy
Wskazówki przygotowania:
- Kaszę przepłucz pod bieżącą wodą.
- Rozgrzej masło w większym garnku, dodaj pokrojoną cebulę, marchew i pietruszkę. Podsmaż do zeszklenia cebuli.
- Wsyp kaszę, krótko połącz z warzywami.
- Wlej bulion, dodaj liść laurowy. Gotuj na małym ogniu pod przykryciem około 20-25 minut, aż kasza zmięknie i wchłonie większość płynu.
- Dopraw do smaku solą i pieprzem.
Kasza z kukurydzy – prosta palenta
Na terenie Dalmacji oraz Istrii niezwykle popularna jest palenta – sycąca kasza kukurydziana gotowana na gęsto, podawana do mięs i sosów.
Składniki:
- 1 szklanka kaszy kukurydzianej (polenty)
- 3 szklanki wody lub bulionu
- Sól, odrobina masła
Przygotowanie:
- Zagotuj wodę z solą, wsypuj powoli kaszę, cały czas mieszając.
- Gotuj na małym ogniu przez ok. 20-30 minut, regularnie mieszając, aż masa zgęstnieje.
- Pod koniec gotowania wymieszaj z masłem.
- Możesz uformować kaszę w plastry i lekko przysmażyć, uzyskując chrupiącą polentę – doskonały dodatek do pieczonych mięs.
Podsumowanie – jak łączyć dodatki po chorwacku?
Wybierając dodatki do mięs po chorwacku warto pamiętać o:
- sezonowości składników (zimą ziemniaki i kasza, latem njoki z lekkim sosem, polenta)
- prostocie przyrządzania i naturalnych produktach
- swobodzie mieszania dodatków – np. pure z krupnikiem albo polenta jako baza dla mięsnych sosów
Zainspirowani chorwacką tradycją kulinarną możemy wprowadzić do własnej kuchni nowe, ciekawe zestawienia smaków. Zachęcamy do wypróbowania powyższych przepisów oraz tworzenia własnych wariacji na bazie sprawdzonych, regionalnych przysmaków!