10 najpopularniejszych dań kuchni chorwackiej – co musisz spróbować podczas wizyty nad Adriatykiem?
Dlaczego warto spróbować kuchni chorwackiej?
Chorwacja to nie tylko malownicze plaże, krystaliczna woda Adriatyku i urokliwe stare miasta, ale również niezwykle różnorodna i bogata kultura kulinarna. Kuchnia tego kraju łączy w sobie wpływy śródziemnomorskie, włoskie, węgierskie czy bałkańskie, co sprawia, że każdy smakosz znajdzie tu coś dla siebie. Jeśli planujesz urlop nad Adriatykiem lub weekendowy wyjazd na Bałkany, warto przygotować listę dań, których musisz spróbować. Przedstawiamy 10 najpopularniejszych specjałów kuchni chorwackiej, które podbiją Twoje podniebienie.
1. Cevapi – bałkański klasyk
Cevapi to prawdziwa legenda kuchni bałkańskiej i jedno z najczęściej serwowanych dań w całej Chorwacji. To małe, grillowane kotleciki z mielonego mięsa – zwykle wołowego lub mieszanki wołowiny i jagnięciny, doprawiane czosnkiem i przyprawami. Podaje się je najczęściej z cienkim chlebkiem zwanem lepinja oraz z dodatkiem cebuli, śmietaną (kajmak) czy pikantną pastą paprykową ajvar. Cevapi to obowiązkowa pozycja dla mięsożerców odwiedzających Chorwację.
2. Peka – smak tradycji z ognia
Jednym z najbardziej kultowych dań kuchni chorwackiej jest peka, czyli duszone mięso (najczęściej jagnięcina, cielęcina lub ośmiornica) wraz z warzywami, przygotowywane w specjalnym żeliwnym naczyniu przykrytym kopułą i zapiekane na żarze z ogniska. Dzięki tej metodzie mięso jest niezwykle soczyste i aromatyczne. Peka wymaga wcześniejszego zamówienia w restauracji, ponieważ jej przygotowanie trwa kilka godzin, ale efekt wart jest oczekiwania.
Gdzie spróbować pekę?
Najlepiej smakuje w nadmorskich konobach, czyli tradycyjnych, rodzinnych restauracjach, szczególnie w Dalmacji.
3. Pršut – chorwacka suszona szynka
Pršut to duma chorwackiego stołu. To długo dojrzewająca, lekko wędzona i suszona szynka, która najlepiej smakuje podawana w cienkich plasterkach z oliwkami, lokalnym serem i grzankami. Pršut często stanowi przystawkę, którą koniecznie trzeba spróbować, będąc w Dalmacji czy Istrii.
4. Buzara – owoce morza w roli głównej
Buzara to sposób przyrządzania owoców morza charakterystyczny dla wybrzeża Adriatyku. Najpopularniejsza jest buzara z małżami (dagnje na buzaru) albo z krewetkami (škampi na buzaru), duszonymi w oliwie z oliwek, białym winie, czosnku i świeżej pietruszce. Tak przygotowane danie zachwyca prostotą i wyrazistym, morskim smakiem.
5. Čevapčići – kuzyn cevapi
Choć podobne do klasycznego cevapi, čevapčići są generalnie podłużniejsze i cieńsze. Często serwowane z tymi samymi dodatkami. Znajdziesz je w większości grill barów i tawern całej Chorwacji.
6. Crni rižot – czarne risotto
Jedno z najbardziej fotogenicznych dań na chorwackim stole to czarne risotto z mątwą lub kałamarnicą, którym intensywną barwę i wzbogacony smak nadaje naturalna sepiowa (atramentowa) pasta z tych morskich stworzeń. Częsty widok w restauracjach nad Adriatykiem, zachwyca wyjątkowym aromatem morza i aksamitną konsystencją.
7. Pašticada – dalmatyńska specjalność
Pašticada to prawdziwa perła tradycyjnej dalmatyńskiej kuchni. To długo duszona wołowina w gęstym sosie z warzyw, śliwek, czerwonego wina oraz korzennych przypraw. Potrawę serwuje się z kluskami gnocchi lub domowymi kluskami ziemniaczanymi. Jest to danie specjalne na ważniejsze uroczystości i rodzinne spotkania.
Na jaką okazję wybrać pašticadę?
Najlepiej smakuje podczas niedzielnego obiadu lub jako główne danie w trakcie chorwackich świąt.
8. Pasticada – słodkie zakończenie obiadu
Nie można wyjechać z Chorwacji bez spróbowania choćby jednego typowego lokalnego deseru. Popularna jest tu słodka baklava z orzechami lub figami, rozmaite ciastka migdałowe, ale szczególną popularnością nad Adriatykiem cieszy się rozata – zapiekany krem waniliowy o konsystencji flanu, lekko zamoczony w karmelu.
9. Soparnik – tradycyjny chorwacki placek
To proste i tanie danie chłopskie z okolic Splitu – cienki placek wypełniony szpinakiem i cebulą, pieczony na piecu opalanym drewnem. Soparnik idealnie smakuje na ciepło, polany oliwą z oliwek. Dostępny szczególnie podczas lokalnych festynów i jarmarków. Jest to też potrawa wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
10. Brodet – chorwacki gulasz rybny
Brodet (lub brudet) to tradycyjna dalmatyńska zupa/gulasz rybny przygotowywany zazwyczaj z wielu gatunków świeżych ryb morskich, czasem z dodatkiem owoców morza. Do gotowania używa się wina, pomidorów, cebuli i ziół – gotowy brodet podawany jest najczęściej z białym chlebem lub polentą.
Podsumowanie: Kulinarny must-see nad Adriatykiem
Podróż do Chorwacji to czas, by cieszyć się nie tylko bajecznymi widokami, ale także lokalnymi smakami. Każda wizyta nad Adriatykiem staje się okazją do poznania wyrazistych potraw, które opowiadają historie regionów, ludzi i ich tradycji. Niezależnie od tego, czy jesteś fanem owoców morza, soczystych mięs, czy delikatnych deserów, na chorwackim stole na pewno znajdziesz coś dla siebie. Smacznego – sretan tek!
Porada na koniec:
Pamiętaj, by zwracać uwagę na lokalne produkty – sery, oliwy i wina, które doskonale uzupełniają smak chorwackich potraw i pozwalają jeszcze pełniej poczuć ducha tej śródziemnomorskiej krainy.