10 najpopularniejszych mięsnych dań w kuchni chorwackiej – przewodnik dla smakoszy
Mięsna strona Chorwacji – co warto wiedzieć?
Kuchnia chorwacka jest niezwykle zróżnicowana, pełna tradycji i smaków czerpiących zarówno z Bałkanów, jak i wpływów śródziemnomorskich oraz austro-węgierskich. Choć wybrzeże kojarzy się przede wszystkim z owocami morza i oliwą, dla miłośników dań mięsnych Chorwacja to prawdziwy raj. Przedstawiamy zestawienie 10 najpopularniejszych mięsnych potraw, których warto spróbować podczas wizyty w tym malowniczym kraju.
1. Čevapi (Ćevapčići) – bałkański klasyk
Čevapi to bezsprzecznie jedna z najpopularniejszych potraw mięsnych nie tylko w Chorwacji, ale i na całych Bałkanach. Są to grillowane paluszki z mielonego mięsa (najczęściej mieszanka wołowiny, wieprzowiny i baraniny), doprawione cebulą oraz przyprawami. Podawane z lepinją (bałkańska pita), czerwoną pastą paprykową ajvar i świeżą cebulą, stanowią nieodłączny element chorwackiego street foodu i rodzinnych spotkań.
2. Peka – danie duszone pod żeliwnym dzwonem
Peka to sposób przyrządzania mięsa i warzyw pod specjalną żeliwną pokrywą, która trafia bezpośrednio na żar. Najczęściej do peki trafia jagnięcina, cielęcina, czasem drób, a nawet ośmiornica. Mięso, ziemniaki i warzywa duszą się w aromatach ziół, zachowując pełnię smaku i soczystości. To kulinarne doświadczenie polecane każdemu, kto pragnie odkryć autentyczną kuchnię chorwacką.
3. Pljeskavica – chorwacki burger
Pljeskavica przypomina nieco hamburgera – jest to płaski kotlet z mieszanki różnych mięs, bogato przyprawiony, grillowany i najczęściej serwowany z pieczywem oraz dodatkami, takimi jak warzywa, ser i sosy. W wersji lokalnej można spotkać wypełnienie serem (najczęściej kajmak), co dodaje jej wyjątkowego charakteru.
4. Ražnjići – szaszłyki po chorwacku
Ražnjići to klasyczne szaszłyki, zazwyczaj z wieprzowiny, wołowiny lub kurczaka, marynowane w przyprawach, a następnie grillowane. Często podawane z frytkami lub warzywami, popularne szczególnie podczas letnich grillów i plenerowych spotkań.
5. Janjetina s ražnja – jagnięcina z rożna
Chorwaci uwielbiają jagnięcinę pieczoną nad otwartym ogniem. Najlepsza smakowo pochodzi z regionu wysp dalmatyńskich, gdzie owce żywią się aromatycznymi ziołami. Podana z ziemniakami, sałatką i białym winem, janjetina s ražnja to obowiązkowy punkt na mięsnej mapie tego kraju.
6. Pršut – chorwacka szynka dojrzewająca
Chociaż pršut to rodzaj wędliny, w Chorwacji jest traktowany niemal jak odrębne danie. To suszona na wietrze i wędzona szynka, zwykle podawana w cienkich plasterkach jako przystawka, często z serem owczym i oliwkami. Najważniejsze regiony produkcji pršutu to Istria i Dalmacja.
7. Pašticada – dalmatyński gulasz w winie
Pašticada to wykwintne danie ze starannie marynowanej wołowiny, duszonej powoli w winie z dodatkiem warzyw, śliwek, cebuli oraz przypraw. Tradycyjnie serwuje się je z domowymi kluskami gnocchi lub makaronem. To potrawa na specjalne okazje, często przygotowywana na święta i wesela.
8. Kobasice – domowe kiełbasy
Kobasice to różnego rodzaju kiełbasy, najczęściej wytwarzane z wieprzowiny i wołowiny, czasem z dodatkiem ziół i czosnku. Na stołach pojawiają się w wersji grillowanej, pieczonej, a także suszonej – jako przekąska lub danie główne.
9. Faširanci – chorwackie kotlety mielone
Faširanci to odpowiednik znanych w Polsce kotletów mielonych. Przygotowuje się je z mielonego mięsa (wieprzowina lub mieszanka kilku mięs), z dodatkiem bułki i cebuli. Podawane są często z purée ziemniaczanym i warzywami.
10. Sogan-dolma – mięso w liściach kapusty lub papryce
Chorwacja, podobnie jak inne kraje regionu, ma swoje wersje dań z mięsem zawijanym w liście kapusty lub nadziewanym do papryki. Sogan-dolma to mięso mielone, ryż i przyprawy w liściach kapusty lub w papryce, duszone w aromatycznym sosie pomidorowym. To danie cieszy się popularnością zwłaszcza zimą.
Gdzie spróbować chorwackich mięsnych specjałów?
Chociaż wiele restauracji i konob (lokalnych gospód) serwuje powyższe dania w całym kraju, warto odwiedzić regiony, z których się wywodzą. Wyspy dalmatyńskie słyną z jagnięciny, Istria to królestwo pršutu, a Zagrzeb i interior mają do zaoferowania doskonałe pečenice i faširance.
Porady dla smakoszy
- Nie wahaj się pytać obsługi o tradycyjne, lokalne potrawy.
- Spróbuj różnych wersji tych samych dań, bo smakują inaczej zależnie od regionu.
- Do mięsnych potraw świetnie pasują lokalne wina i rakija.
Podsumowanie
Odkrywanie kuchni chorwackiej to nie tylko ryby i owoce morza, ale także bogactwo mięsnych specjałów, które zaspokoją nawet najbardziej wymagające podniebienia. Warto wybrać się w kulinarną podróż po Chorwacji – jej smaki, zapachy i gościnność mieszkańców na długo pozostaną w waszej pamięci.