Chorwacka sarma – tradycyjny przepis na gołąbki z kiszonej kapusty
Czym jest chorwacka sarma?
Chorwacka sarma to klasyczne danie kuchni bałkańskiej, które od pokoleń gości na stołach podczas świąt i rodzinnych spotkań. Głównym składnikiem sarmy są liście kiszonej kapusty, nadziewane mięsem mielonym i ryżem, często wzbogacone dodatkiem wędzonych mięs oraz regionalnych przypraw. Danie to szczególnie popularne jest w sezonie jesienno-zimowym, kiedy kiszona kapusta jest najsmaczniejsza i najbardziej aromatyczna.
Sarmę a polskie gołąbki – podobieństwa i różnice
Wielu Polaków dostrzega podobieństwo między sarmą a polskimi gołąbkami. To prawda – w obu przypadkach mamy do czynienia z mięsnym farszem zawijanym w liście kapusty. Różnicę stanowi jednak użycie kiszonej kapusty do zawijania oraz dodatek wędzonych mięs i charakterystycznych przypraw, które nadają sarmie wyjątkowy smak oraz aromat. W odróżnieniu od polskich gołąbków, które podaje się przeważnie z sosem pomidorowym, chorwacka wersja gotowana jest w bogatym, lekko kwaśnym sosie z kiszonej kapusty.
Składniki na tradycyjną chorwacką sarmę
Lista produktów
Poniżej znajdziesz listę składników, potrzebnych do przygotowania około 8 porcji sarmy.
- 1 główka kiszonej kapusty (tylko liście, o wyraźnym aromacie)
- 0,5 kg mielonego mięsa wieprzowego (można użyć także mieszanki wieprzowo-wołowej)
- 0,3 kg wędzonego boczku lub kiełbasy
- 100 g ryżu
- 1 duża cebula
- 2-3 ząbki czosnku
- 1 jajko
- 2 łyżki przecieru pomidorowego
- 1 łyżeczka słodkiej papryki
- Sól i świeżo mielony pieprz – do smaku
- 1 łyżeczka majeranku
- 2 liście laurowe
- 3-4 ziarna ziela angielskiego
- 2 łyżki oleju lub smalcu do smażenia
- 250 ml bulionu lub wody
Porada: W wersji wegetariańskiej mięso można zastąpić mieszanką kasz i grzybów.
Krok po kroku – jak przygotować chorwacką sarmę
Wybór i przygotowanie kapusty
Na rynku dostępne są kiszone główki kapusty, idealne do sarmy. Liście powinny być miękkie i elastyczne. Jeżeli są bardzo kwaśne, możesz je krótko przepłukać pod bieżącą wodą. Oddziel liście kapusty, odcinając zgrubiały nerw u podstawy każdego liścia, aby zawijanie było prostsze.
Przygotowanie farszu
- Ryż opłucz i sparz wrzątkiem lub lekko podgotuj (ok. 5 minut).
- Cebulę posiekaj w drobną kostkę, podsmaż na oleju razem z pokrojonym boczkiem lub kiełbasą. Gdy składniki się zeszklą, dodaj posiekany czosnek.
- W dużej misce połącz mięso mielone, ryż, przestudzoną cebulę z boczkiem i czosnkiem, jajko, przecier pomidorowy, słodką paprykę oraz majeranek. Całość dopraw solą i pieprzem.
Formowanie i układanie gołąbków
- Na każdy liść kapusty nałóż porcję farszu.
- Zawiń boki liścia do środka, a następnie zwiń gołąbek i ułóż go łączeniem do dołu.
- Na dno dużego garnka połóż resztki liści oraz pokrojony wędzony boczek lub kiełbasę, które dodadzą potrawie głębokiego aromatu.
- Ułóż ciasno sarmę w garnku, przekładając je wędzonym mięsem.
- Dodaj liście laurowe, ziele angielskie i zalej całość bulionem lub wodą tak, by tylko przykryła sarmę.
Gotowanie
Przykryj garnek i gotuj na bardzo małym ogniu przez 2 do 2,5 godziny. Pod koniec gotowania możesz dodać odrobinę przecieru pomidorowego do sosu, aby uzyskać delikatnie czerwony kolor i jeszcze bogatszy smak.
Jak podawać chorwacką sarmę?
Tradycyjna sarma najlepiej smakuje na ciepło, podana z ciemnym chlebem lub ziemniakami. Potrawę można przechowywać w lodówce przez kilka dni – z każdym podgrzaniem smakuje coraz lepiej, gdyż smaki świetnie się przegryzają.
Dodatki i triki smakowe
- Sarma doskonale komponuje się z kleksem kwaśnej śmietany.
- Jeśli lubisz bardziej wyrazistą kuchnię, przed podaniem możesz posypać danie świeżo zmielonym pieprzem lub posiekaną natką pietruszki.
- Chorwaci często serwują sarmę w towarzystwie regionalnego czerwonego wina.
Historia i tradycja – dlaczego warto spróbować sarmy?
Sarma, jak wiele dań kuchni bałkańskiej, ma swoje korzenie w osmańskich wpływach kulinarnych, które przez wieki kształtowały gastronomię tego regionu Europy. To potrawa, która łączy pokolenia i jest symbolem gościnności oraz rodzinnych spotkań. Jej przygotowanie nie jest trudne, wymaga przede wszystkim czasu i dobrej jakości produktów.
Podsumowanie
Chorwacka sarma to nie tylko wyjątkowo aromatyczne danie, ale także doskonały sposób na wprowadzenie do domowego menu odrobiny bałkańskiej atmosfery. Spróbuj przygotować sarmę według tradycyjnego przepisu i przekonaj się, jak z kilku prostych składników można stworzyć coś naprawdę wyjątkowego. Smacznego!