Chorwackie gulasze – tradycyjne przepisy na mięsne i warzywne dania jednogarnkowe
Chorwackie gulasze – kulinarna podróż do serca Bałkanów
Chorwacja to nie tylko malownicze wybrzeże i krystalicznie czyste morze. Ten kraj to także prawdziwy raj dla smakoszy, którzy cenią sobie sycące, aromatyczne potrawy. Gulasze, znane tutaj jako gulaš, od wieków stanowią podstawę lokalnej kuchni i zajmują ważne miejsce w rodzinnych spotkaniach oraz świątecznych ucztach. Dzięki mieszance wpływów bośniackich, węgierskich, austriackich i włoskich, chorwackie wersje gulaszy wyróżniają się bogactwem smaku oraz wszechstronnością – znajdziemy tu zarówno warianty mięsne, jak i pełne warzyw propozycje w duchu wegetariańskim.
W tym artykule przedstawiamy tradycyjne przepisy na najpopularniejsze chorwackie gulasze. Podpowiemy, jak przyrządzić je krok po kroku, by na własnym stole poczuć smak Bałkanów.
Tradycja jednogarnkowych dań w Chorwacji
Gulasz wpisuje się w tradycję dań jednogarnkowych, przygotowywanych z łatwo dostępnych składników sezonowych. Są one nie tylko syte, ale również idealne na długie jesienne i zimowe wieczory, kiedy potrzeba rozgrzania i poczucia domowego ciepła. Oto najpopularniejsze rodzaje chorwackich gulaszy:
- Goveđi gulaš – gulasz wołowy
- Svinjski gulaš – gulasz wieprzowy
- Lovacki gulaš – myśliwski, z dziczyzny
- Pileći gulaš – kurczakowy
- Gulaš od povrća – warzywny
Poniżej znajdziesz przepisy na najpopularniejsze wersje tego dania.
Goveđi gulaš – chorwacki gulasz wołowy
Składniki
- 1,5 kg wołowiny (najlepiej łopatka, pręga)
- 3 cebule
- 3 ząbki czosnku
- 2 marchewki
- 2 papryki
- 3 ziemniaki (opcjonalnie)
- 1 puszka krojonych pomidorów lub 3 świeże pomidory
- 2 łyżki koncentratu pomidorowego
- 1 łyżka papryki słodkiej w proszku
- 1-2 liście laurowe
- 1 łyżeczka mielonego kminku
- Sól, pieprz do smaku
- 3-4 łyżki oleju
- Około 1 l bulionu wołowego lub wody
Sposób przygotowania
- Wołowinę pokrój w kostkę i osusz papierowym ręcznikiem.
- Cebulę posiekaj w drobną kostkę i zeszklij na oleju.
- Dodaj mięso, podsmaż na mocnym ogniu do zarumienienia ze wszystkich stron.
- Wmieszaj posiekany czosnek, paprykę, marchewkę pokrojoną w plasterki oraz pomidory.
- Dopraw papryką, kminkiem, liściem laurowym.
- Dodaj koncentrat pomidorowy, sól oraz pieprz. Wszystko dokładnie wymieszaj.
- Zalej całość bulionem, tak aby przykrył składniki, i gotuj na małym ogniu pod przykryciem przez ok. 2 godziny (aż mięso zmięknie).
- W połowie gotowania dorzuć ziemniaki, pokrojone w kostkę.
- Gulasz podawaj z świeżym chlebem, kaszą lub polentą.
Lovacki gulaš – gulasz myśliwski
Charakterystyka i składniki
Lovacki gulaš tradycyjnie przygotowuje się z dziczyzny, np. sarny, jelenia lub dzika. To danie o głębokim, intensywnym smaku. Kluczową rolę odgrywają tutaj przyprawy ziołowe i czerwone wino.
- 1,2 kg mięsa z dziczyzny
- 200 ml czerwonego wina
- 3 duże cebule
- 1 marchewka
- 1 korzeń pietruszki
- 2 ząbki czosnku
- 2 liście laurowe
- 5 ziaren jałowca
- 1 łyżka koncentratu pomidorowego
- 2 łyżki oleju
- Sól, pieprz, tymianek, rozmaryn
Przygotowanie
- Mięso z dziczyzny pokrój na średniej wielkości kawałki. Obsmaż na oleju.
- Przełóż do dużego garnka, dorzuć cebulę, czosnek, pokrojoną marchewkę oraz pietruszkę.
- Dodaj przyprawy, liście laurowe oraz jałowiec.
- Zalej winem, gotuj kilka minut, pozwalając, by alkohol odparował.
- Wlej bulion lub wodę, dorzuć koncentrat pomidorowy i duś powoli przez ok. 1,5-2 godziny.
- Jeśli używasz twardszych kawałków mięsa, możesz dusić nawet dłużej. Mięso musi być kruche i miękkie.
- Podawaj z wiejskim chlebem lub kluskami.
Chorwacki gulaš warzywny (gulaš od povrća)
Składniki
- 2 cebule
- 3 ziemniaki
- 2 marchewki
- 1 cukinia
- 2 papryki
- 2 pomidory lub puszka pomidorów
- 1 bakłażan (opcjonalnie)
- 2 ząbki czosnku
- 1 łyżka papryki słodkiej
- Zioła: tymianek, majeranek, natka pietruszki
- Sól i pieprz
- Olej do smażenia
- 0,5 l bulionu warzywnego lub wody
Przygotowanie
- Na rozgrzanym oleju podsmaż cebulę z czosnkiem.
- Dodaj pokrojoną paprykę, marchew, cukinię i bakłażana. Smaż przez kilka minut.
- Dodaj pomidory, paprykę i ziemniaki pokrojone w kostkę. Dopraw solą, pieprzem, ziołami i papryką w proszku.
- Całość podlej bulionem i duś na wolnym ogniu ok. 40 minut, aż wszystkie warzywa będą miękkie.
- Na koniec posyp świeżą natką pietruszki.
- Gulasz warzywny świetnie smakuje z chlebem lub kaszą.
Wskazówki i triki chorwackich gospodyń
Aromatyczny sekret – dużo cebuli
Kluczowym składnikiem większości chorwackich gulaszy jest cebula – nierzadko proporcja to nawet tyle cebuli, co mięsa! Dzięki niej potrawa nabiera słodyczy i odpowiedniej tekstury.
Przyprawy, które robią różnicę
Oprócz tradycyjnej papryki w proszku i liścia laurowego warto dodać mielony kminek, szczyptę ostrej papryki lub garść świeżych ziół. Czerwona papryka, obok pomidorów, jest jednym z najważniejszych składników.
Długie, powolne duszenie
Sekretem idealnego cholrawskiego gulaszu jest czas – mięso lub warzywa powinny dusić się powoli, by wszystkie smaki zdążyły się połączyć w aromatyczną całość. Nie spiesz się – to esencja bałkańskiego gotowania.
Podsumowanie
Chorwackie gulasze to prawdziwe bogactwo smaków oraz dowód kulinarnej kreatywności mieszkańców tego bałkańskiego kraju. Są nie tylko smaczne i pożywne, ale także wyjątkowo proste do przygotowania nawet dla początkujących kucharzy. Bez względu na to, czy wybierzesz wersję mięsną, czy warzywną, z pewnością poczujesz magię odmiennego świata zamkniętą w prostym, jednogarnkowym daniu.
Spróbuj chorwackich gulaszy w swojej kuchni i podziel się tymi smakami z rodziną lub przyjaciółmi podczas wspólnego posiłku!