Ciasto z jabłkami po chorwacku – tradycyjny recept na domowy deser

Chorwacka tradycja w domowym wydaniu

Chorwacja znana jest nie tylko z malowniczych plaż, krystalicznie czystego Adriatyku czy zabytkowych miast. Wśród licznych atrakcji tego kraju na uwagę zasługuje również bogata kuchnia, odzwierciedlająca przenikanie się wpływów śródziemnomorskich i kontynentalnych. Jednym z najbardziej cenionych przysmaków jest ciasto z jabłkami, czyli pita od jabuka albo štrudla od jabuka. To wyjątkowy, domowy deser, który od pokoleń cieszy podniebienia mieszkańców tego kraju i coraz częściej gości również na stołach w innych częściach świata.

W naszym artykule zaprezentujemy sprawdzony, tradycyjny przepis na chorwackie ciasto z jabłkami, który można z powodzeniem przygotować w zaciszu własnej kuchni. Zdradzimy też kilka kulinarnych sekretów związanych z tym słodkim przysmakiem.

Skąd pochodzi tradycyjny przepis na ciasto z jabłkami?

Chorwacka kuchnia jest niezwykle różnorodna, a liczba regionalnych wariantów prostych, domowych ciast może przyprawić o zawrót głowy. Przepis na słynne ciasto z jabłkami przywędrował na tereny dzisiejszej Chorwacji wraz z wpływami austro-węgierskimi, jednak z czasem zyskał lokalny charakter. Deser ten przygotowuje się zarówno w wersji prostej – z cienkiego, rozciąganego ciasta (štrudel, strudel), jak i nieco bardziej złożonej, z kruchym czy drożdżowym spodem.

W wielu chorwackich domach receptura przekazywana jest z pokolenia na pokolenie, a każda gospodyni dodaje własne, unikalne detale. Jednak podstawowy przepis pozostaje bez zmian: musi być dużo soczystych, aromatycznych jabłek i delikatnie słodkie ciasto. Całość powinna kusić zarówno smakiem, jak i zapachem świeżo upieczonych owoców.

Składniki na tradycyjne chorwackie ciasto z jabłkami

Oryginalny przepis stosuje tradycyjne składniki, które łatwo znajdziesz w każdej kuchni. Najważniejsze to jakość jabłek – najlepiej sprawdzają się te nieco kwaśne, soczyste odmiany.

Lista składników:

• 500 gram mąki pszennej
• 1 jajko
• 8 łyżek oleju roślinnego
• 1 łyżeczka octu winnego
• ok. 150 ml ciepłej wody
• szczypta soli

Farsz:

• 1,5 kg jabłek (najlepiej szara reneta lub antonówka)
• 4 łyżki cukru (lub według uznania)
• 1 łyżeczka cynamonu
• 2 łyżki bułki tartej
• sok z połowy cytryny
• skórka otarta z cytryny
• garść rodzynek (opcjonalnie)
• 2 łyżki stopionego masła do posmarowania ciasta

Krok po kroku – przygotowanie ciasta

Przygotowanie ciasta na strudel

1. Wyrabianie ciasta:
   W misce połącz mąkę, jajko, sól, ocet oraz olej. Stopniowo dolewaj ciepłą wodę, cały czas zagniatając. Ciasto wyrabiaj przez kilka minut, aż stanie się gładkie i elastyczne. Uformuj kulę, przykryj czystą ściereczką i odstaw na około 40 minut, by odpoczęło.

2. Formowanie i rozciąganie:
   Po odpoczynku stolnicę i wałek posyp mąką. Ciasto bardzo cienko rozwałkuj, a następnie delikatnie rozciągaj rękami – tradycyjnie mówi się, że przez idealnie rozciągnięte ciasto powinno prześwitywać światło. Tak przygotowany blat przykryj ściereczką, aby nie obsychał podczas przygotowywania nadzienia.

Przygotowanie farszu jabłkowego

1. Obieranie i tarcie jabłek:
   Jabłka obierz, zetrzyj na grubych oczkach tarki, skrop sokiem z cytryny, by nie ściemniały. Odsącz lekko nadmiar soku.

2. Przyprawianie:
   Dodaj cukier, cynamon, otartą skórkę z cytryny, rodzynki i bułkę tartą. Całość delikatnie wymieszaj.

Składanie i pieczenie ciasta

1. Nadziewanie i zwijanie:
   Na rozciągniętym cieście rozsyp równomiernie farsz jabłkowy – zostaw 1-2 cm wolnego brzegu. Zwiń całość w rulon, pomagając sobie ściereczką, zaczynając od dłuższego boku.

2. Smarowanie masłem:
   Przełóż strudel na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Wierzch posmaruj stopionym masłem.

3. Pieczenie:
   Piecz w piekarniku nagrzanym do 180°C przez 40–45 minut, aż ciasto stanie się złociste i chrupiące.

4. Podanie:
   Po lekkim przestygnięciu posyp strudel odrobiną cukru pudru. Najlepiej smakuje na ciepło, choć równie dobrze można go podać na zimno.

Sposoby podania i warianty ciasta z jabłkami po chorwacku

W Chorwacji ciasto z jabłkami serwuje się zarówno jako deser do popołudniowej kawy, jak i podczas rodzinnych uroczystości. Doskonale komponuje się z bitą śmietaną, gałką lodów waniliowych czy śmietaną kremówką. Niektóre przepisy wzbogacają farsz o posiekane włoskie orzechy, figi lub dodatek płatków migdałowych.

W regionach przybrzeżnych strudel podaje się również z jogurtem naturalnym, co podkreśla jego lekkość i owocowy aromat.

Ciekawostki i praktyczne porady

Jakie jabłka wybrać?

Najlepsze są te lekko kwaśne i soczyste. Ważne, aby nie były zbyt miękkie, by po starciu nie rozpadały się na papkę. Szara reneta to klasyka, ale antonówka czy granny smith także doskonale się sprawdzą.

Czy ciasto można przygotować wcześniej?

Tak, z powodzeniem można przygotować je dzień wcześniej i przechowywać w lodówce. Przed podaniem warto je lekko podgrzać – strudel na ciepło smakuje wyśmienicie.

Czy można zamrozić upieczony strudel?

Tak! Po upieczeniu i całkowitym wystudzeniu można pokroić ciasto na porcje i zamrozić. Po rozmrożeniu na blaszce i krótkim podgrzaniu w piekarniku, będzie smakować jak świeżo upieczone.

Podsumowanie

Tradycyjne chorwackie ciasto z jabłkami to deser, który łączy prostotę z niepowtarzalnym smakiem. Wykorzystując ten przepis, nie tylko przywołasz atmosferę południa Europy, ale również zaskoczysz bliskich domowym wypiekiem w najlepszym wydaniu. Warto eksperymentować z dodatkami i szukać własnego, ulubionego wariantu. Smacznego – lub jak mówią Chorwaci: Dobar tek!