Dalmatyńska focaccia (lepinja) – prosty przepis i zastosowania w kuchni chorwackiej
Czym jest dalmatyńska focaccia (lepinja)?
Dalmatyńska focaccia, znana lokalnie jako lepinja, to tradycyjny, miękki chlebek z południa Chorwacji, urokliwego regionu Dalmacji. Swoją popularność zawdzięcza zarówno prostocie wykonania, jak i uniwersalnemu zastosowaniu – od samodzielnej przekąski po dodatek do rozmaitych dań. Lepinja jest kuzynką włoskiej focacci – puszysta, lekko chrupiąca na zewnątrz, delikatna i aromatyczna dzięki oliwie z oliwek i dodatkom. W Dalmacji podawana jest często do grillowanych mięs, owoców morza lub po prostu z oliwą i solą.
Składniki niezbędne do przygotowania lepinji
Przepis na tę wyjątkową focaccię nie wymaga wyszukanych produktów – wystarczy kilku podstawowych składników, które znajdziesz w każdej kuchni:
- 500 g mąki pszennej typu 650
- 7 g suchych drożdży lub 20 g świeżych drożdży
- 300 ml ciepłej wody
- 2 łyżki oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia
- 1,5 łyżeczki soli
- 1 łyżeczka cukru
- opcjonalnie: świeże zioła (rozmaryn, tymianek), gruba sól morska
Prosty przepis na dalmatyńską lepinję
Przygotowanie ciasta
-
Aktywacja drożdży
Jeśli używasz świeżych drożdży, rozpuść je w kilku łyżkach ciepłej wody z dodatkiem cukru. Odstaw na 5-10 minut, aż się spienią. Suche drożdże możesz dodać bezpośrednio do mąki. -
Wyrabianie ciasta
W dużej misce wymieszaj mąkę z solą, następnie wlej wodę, dodaj drożdże i oliwę z oliwek. Wyrabiaj całość ręcznie lub mikserem z hakiem przez ok. 10 minut, aż ciasto będzie elastyczne i nieklejące się do rąk. W razie potrzeby dosyp odrobinę mąki. -
Pierwsze wyrastanie
Uformuj kulę, włóż do oprószonej mąką miski, przykryj ściereczką. Odstaw w ciepłe miejsce na około 1–1,5 godziny do podwojenia objętości.
Formowanie i pieczenie
-
Kształtowanie focacci
Wyrośnięte ciasto wyłóż na lekko oprószony mąką blat. Krótko wyrób, uformuj okrągły placek o grubości ok. 2–3 cm. Przenieś na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. -
Ostatnie wyrastanie
Przykryj focaccię i zostaw jeszcze na 15–20 minut do napuszenia. -
Dodatki i pieczenie
Skrop ciasto oliwą, zrób w nim palcami delikatne wgłębienia, opcjonalnie posyp gruboziarnistą solą i świeżymi ziołami.
Piecz w piekarniku rozgrzanym do 220°C (góra-dół) przez 18–22 minuty, aż będzie złocista i lekko chrupiąca z wierzchu.
Warianty lepinji
Dalmatyńska focaccia jest niezwykle uniwersalna. Możesz dodać do niej czarne oliwki, podsmażoną cebulę, suszone pomidory czy nawet pokruszone orzechy, by nadać jej nowy wymiar smaku. Tradycyjnie jednak dominuje prostota – najlepsza lepinja to ta skropiona doskonałą oliwą z oliwek i lekko posolona.
Zastosowanie lepinji w kuchni chorwackiej
W roli przekąski i dodatku
W Dalmacji lepinja często pojawia się jako przekąska – podawana z oliwą z oliwek, octem winnym i odrobiną soli morskiej. To doskonały starter do spotkań w gronie znajomych, zwłaszcza podczas wspólnego biesiadowania na tarasie.
Obok grillowanych mięs i ryb
Na dalmatyńskie stoły lepinja trafia bardzo często jako dodatek do grillowanych potraw, takich jak cevapcici, pljeskavica czy świeże ryby. Dzięki delikatnej strukturze świetnie chłonie soki z mięs czy oliwę, podkreślając aromaty dań głównych.
Podstawowy składnik kanapek
Chorwaci chętnie wykorzystują lepinję do przygotowywania kanapek i burgerów – na ciepło lub na zimno. Przekrojona na pół, może być wypełniona serami, lokalną szynką pršut, grillowanymi warzywami czy pastami bazującymi na bakłażanie i papryce.
Lepinja z owocami morza
To mniej znana, lecz bardzo smaczna wersja – placek podaje się np. z krewetkami w czosnku i oliwie albo z pastą z tuńczyka. Te połączenia akcentują śródziemnomorski charakter lepinji.
Wegańskie i wegetariańskie alternatywy
Lepinja smakuje doskonale także w wersji bezmięsnej. Smarowana hummusem, pesto bazyliowym lub pastą z pieczonej papryki staje się pyszną przekąską na każdą okazję. Możesz serwować ją ze świeżymi warzywami, mieszanką sałat czy pieczonym bakłażanem.
Kilka praktycznych porad
- Lepinja najlepiej smakuje świeża, jeszcze lekko ciepła – przygotuj ją tuż przed podaniem.
- Jeśli zostanie Ci chlebek na następny dzień, możesz podgrzać go w piekarniku lub pokroić i zrumienić na patelni.
- Jeśli planujesz większe spotkanie, upiecz kilka lepinj i przechowuj je pod bawełnianą ściereczką – dłużej zachowają świeżość.
Podsumowanie
Dalmatyńska focaccia, czyli lepinja, to pieczywo, które zachwyca prostotą i głębią smaku. Zaledwie kilka składników, odrobina czasu i wyczarujesz na stole chlebek, którym możesz urozmaicić zarówno codzienne śniadanie, jak i uroczysty obiad. Przetestuj ten przepis i poczuj śródziemnomorski klimat w swoim domu! Lepinja sprawdzi się w wielu odsłonach – od klasycznego dodatku do dań z grilla po oryginalną kanapkę na ciepło. Spróbuj i odkryj własne ulubione połączenia!