Domowe makarony po chorwacku – przegląd przepisów na pasty i kluseczki z różnych regionów

Tradycja makaronowa w Chorwacji

Kuchnia chorwacka wyróżnia się wyjątkową różnorodnością, na którą wpływ miały zarówno sąsiednie Włochy, jak i Bałkany oraz regiony środkowoeuropejskie. Jednym z jej filarów są domowe makarony oraz kluseczki – znane pod różnymi nazwami i w różnych formach, w zależności od części kraju. Chorwaci od pokoleń przygotowują je ręcznie, na co dzień i na święta, często według rodzinnych receptur przekazywanych z pokolenia na pokolenie.

W dalszej części artykułu przedstawiamy przegląd najważniejszych i najbardziej charakterystycznych makaronów i kluseczek z różnych regionów Chorwacji. Poznaj sekrety ich przygotowania oraz podania!

Najsłynniejsze makarony i kluseczki Chorwacji

Istria: Fuži i Pljukanci

Fuži – kręcone rurki z serca Istrii

Fuži to jedna z najpopularniejszych form makaronu Istrii. Kształtem przypominają małe rurki skręcone w charakterystyczne „łezki”. Do ich przygotowania wystarczy mąka pszenna, jajka, odrobina soli i wody. Ciasto wałkuje się cienko, kroi w kwadraty, a następnie każdy z nich zawija na patyku lub ołówku na kształt niewielkiej rurki.

Tradycyjne fuži podaje się z bogatymi, mięsnymi sosami – w tym gulaszem z wołowiny, cielęciny lub grzybów. Nieodłącznym elementem są tu również dodatki z regionalnych win oraz świeżych ziół.

Pljukanci – śródziemnomorskie kluski

Równie popularne na Istrii są pljukanci – podłużne, lekko nieregularne kluski formowane ręcznie przez delikatne turlanie kawałków ciasta między dłońmi. Są miękkie i doskonale chłoną każdy sos – od aromatycznego pomidorowego po klasyczne połączenia ze szparagami czy tartufami (truflami) – istryjską specjalnością.

Dalmacja: Šurlice i Makaruni

Šurlice z wyspy Krk

Šurlice to długie, rurkowate kluski pochodzące z wyspy Krk. Tradycyjnie wałkuje się je na cienkie wałeczki, które następnie owija się na cienkich patyczkach, uzyskując charakterystyczny kształt. Idealnie komponują się z jagnięciną, gulaszami lub lokalnym serem owczym.

Makaruni z wyspy Brač

Z kolei na wyspie Brač królują makaruni – cienkie, spiralnie skręcone makarony przypominające włoskie strozzapreti. Wytwarza się je ręcznie, z prostych składników: mąki, wody i odrobiny soli. Najlepiej smakują podane z czerwonym sosem pomidorowym z oliwą i czosnkiem, ale również z ragù z ośmiornicy lub królika.

Lika i Chorwacja kontynentalna: Njoki i Štrukli

Njoki – bałkańskie kopytka

Njoki w regionie Liki oraz północnej Chorwacji często przypominają polskie kluski ziemniaczane. Przygotowuje się je na bazie ziemniaków, mąki i jajek. Są miękkie i doskonale sprawdzają się w towarzystwie pikantnych sosów, zasmażek, czy też posypywane tartym, dojrzewającym serem.

Štrukli – serowe pierogi pieczone lub gotowane

Specjałem z Zagrzebia i okolic są štrukli. To rodzaj klusek-pierogów nadziewanych białym serem, które mogą być zarówno gotowane w wodzie, jak i zapiekane w piecu. Wersja gotowana podawana jest z masłem i bułką tartą, natomiast zapiekana nabiera złocistej, chrupiącej skórki. To propozycja nie tylko na słono – popularne są także štrukli na słodko, z dodatkiem wanilii czy odrobiny miodu.

Sposoby podania i regionalne dodatki

Makarony i kluseczki w Chorwacji serwowane są zarówno jako danie główne, jak i dodatek do obfitych pieczeni czy mięsnych sosów. Na Istrii częstym dodatkiem do pljukanci czy fuži są trufle oraz śmietana. W Dalmacji makaruni lub šurlice towarzyszą kawałkom jagnięciny w winno-ziołowym sosie, a we wnętrzu kraju njoki spotkamy u boku aromatycznego gulaszu wieprzowego.

Często dania te posypywane są startym pivski sir (lokalnym serem), polane oliwą z oliwek czy posypane świeżymi ziołami – bazylią, pietruszką lub oregano.

Jak zrobić domowy makaron po chorwacku? – Wskazówki praktyczne

Składniki i proporcje

Podstawą większości chorwackich makaronów jest mąka pszenna typu 405 lub 550, jajka (czasem tylko woda i mąka), szczypta soli oraz niewielka ilość oliwy. Ciasto wyrabia się do uzyskania elastycznej struktury i cienko wałkuje, by następnie kroić, skręcać lub formować odpowiednie kształty.

Sekrety udanego makaronu

Najważniejszą zasadą jest dokładne wyrobienie ciasta i odpowiedni odpoczynek przed wałkowaniem. Chorwaci często pozwalają ciastu „odpocząć” pod ściereczką przez 30 minut, by nabrało sprężystości. Formując kluski lub makaron, pamiętaj, by nieco podsypać mąką blaty robocze, co zapobiegnie przywieraniu.

Gotowanie powinno przebiegać w dużej ilości osolonej wrzącej wody, a czas zależy od rodzaju makaronu – zwykle kilka minut, aż wypłyną na powierzchnię i będą miękkie, lecz wciąż sprężyste (al dente).

Podsumowanie – smaki Chorwacji w Twojej kuchni

Przygotowanie domowych makaronów i kluseczek po chorwacku to świetny sposób, by poczuć klimat nadadriatyckich regionów bez wychodzenia z domu. Fuži, pljukanci, šurlice, makaruni, njoki czy štrukli to tylko niektóre z regionalnych specjałów, które warto samodzielnie odtworzyć. Niezależnie od wybranego przepisu, ważne są jakość składników i tradycyjna, ręczna metoda formowania klusek.

Szukając inspiracji w chorwackiej kuchni, odkrywaj nowe smaki, eksperymentuj z dodatkami i zaproś bliskich na wyjątkową ucztę pachnącą oliwami, świeżymi ziołami i aromatycznymi serami. Smacznego – dobar tek!