Fritule – mini pączki chorwackie: szybki przepis na słodką przekąskę

Czym są fritule?

Fritule to słodkie, smażone kulki drożdżowego lub jogurtowego ciasta, które od wieków podbijają serca mieszkańców Dalmacji i innych regionów Chorwacji. Przypominają nieco nasze rodzime mini pączki lub włoskie ciastka zeppole, lecz mają swój niepowtarzalny smak i aromat, głównie dzięki dodatkowi rumu, cytrusów i aromatycznych przypraw. Fritule doskonale sprawdzają się zarówno podczas świąt, jak i na co dzień, serwowane jako szybka przekąska do kawy czy herbaty.

Krótka historia frituli

Fritule mają długą i bogatą tradycję sięgającą czasów weneckich, gdy Dalmacja była pod wpływem kuchni włoskiej. Nic więc dziwnego, że ich receptura nawiązuje do włoskich pączków zeppole. Przez lata zyskały niesamowitą popularność, szczególnie w okresie Bożego Narodzenia, chociaż coraz częściej pojawiają się na chorwackich stołach przez cały rok, zwłaszcza na festynach i jarmarkach.

Co ciekawe, każda rodzina może mieć własną, lekko zmodyfikowaną wersję tej słodkości – niektóre dodają do ciasta rodzynki, inne startą skórkę pomarańczową, jeszcze inne wanilię lub anyż.

Składniki niezbędne do przygotowania frituli

Podstawowa lista składników

Przepis na klasyczne fritule jest bardzo prosty i nie wymaga trudno dostępnych produktów. Poniżej znajdziesz listę najważniejszych składników:

• 250 g mąki pszennej (najlepiej typ 450 lub 500)
• 2 jajka
• 4 łyżki cukru
• 1 opakowanie cukru wanilinowego
• 200 ml jogurtu naturalnego (może być również kefir)
• 2 łyżki rumu
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia
• Skórka otarta z jednej cytryny lub pomarańczy
• Szczypta soli
• 50 g rodzynków (opcjonalnie)
• Olej do smażenia (najlepiej rzepakowy lub słonecznikowy)
• Cukier puder do posypania po usmażeniu

Dodatkowe składniki i wariacje

W zależności od regionu lub indywidualnych upodobań fritule można wzbogacić o dodatki takie jak:

• Starta gałka muszkatołowa
• Laska wanilii
• Likier pomarańczowy lub amaretto zamiast rumu
• Pokruszone orzechy
• Kakao dla miłośników czekolady

Szybki przepis na fritule – krok po kroku

Przygotowanie ciasta

1. Mieszanie składników

   • W dużej misce dokładnie roztrzep jajka z cukrem i cukrem wanilinowym, aż masa stanie się puszysta.
   • Dodaj jogurt, rum, otartą skórkę z cytryny (lub pomarańczy) oraz szczyptę soli. Całość wymieszaj do połączenia składników.

2. Dodanie składników suchych

   • Mąkę przesiej razem z proszkiem do pieczenia. Stopniowo wsypuj do masy jajecznej, cały czas mieszając, żeby uniknąć grudek.
   • Na koniec możesz dodać rodzynki lub posiekane orzechy, jeśli je lubisz.

3. Konsystencja ciasta

   • Ciasto powinno być dosyć gęste i lepkie, nie za rzadkie, aby łatwo można było formować małe kuleczki za pomocą dwóch łyżeczek.

Smażenie frituli

Klucz do sukcesu to odpowiednia temperatura oleju. Powinien mieć ona około 170–180°C. Jeśli nie masz termometru kuchennego, wrzuć odrobinę masy – powinna natychmiast zacząć się smażyć, ale nie przypalać.

1. W szerokim, głębokim garnku rozgrzej olej do odpowiedniej temperatury.
2. Za pomocą dwóch łyżeczek nabieraj porcje ciasta i delikatnie opuszczaj je na gorący tłuszcz (pamiętaj, by nie przeciążać naczynia – pączki smaż w partiach).
3. Smaż fritule na złocisty kolor ze wszystkich stron przez około 3–4 minuty. Wyjmij je łyżką cedzakową na papierowy ręcznik, aby odsączyć nadmiar tłuszczu.

Finalne akcenty

Na ciepłe fritule obficie posyp cukrem pudrem. Jeśli lubisz, możesz je jeszcze obtoczyć w mieszance cynamonu z cukrem, aby dodać nowego wymiaru smakowego.

Jak podawać fritule?

Fritule smakują najlepiej jeszcze lekko ciepłe – chrupiące na zewnątrz i mięciutkie w środku. To idealny deser na spotkania rodzinne, pikniki czy świąteczne przyjęcia. Możesz podać je z ulubionymi dodatkami:

• z cukrem pudrem i cynamonem
• z domową konfiturą lub nutellą
• z polewą czekoladową
• polane miodem lub karmelem

Fritule świetnie komponują się z filiżanką czarnej kawy, herbaty albo aromatycznego likieru.

Szybkie porady i triki

• Jeśli chcesz, by fritule były jeszcze bardziej puszyste, odstaw wymieszane ciasto na 20 minut, aby “odpoczęło”.
• Dodatek niewielkiej ilości cytrusowej skórki sprawia, że pączki są jeszcze bardziej aromatyczne.
• Fritule najlepiej smakują tego samego dnia, więc nie rób ich zbyt dużej ilości na zapas.

Ciekawostki o fritulach

Chociaż fritule to typowo chorwacki przysmak, to podobne mini pączki spotkać można w całym rejonie Morza Śródziemnego. Włosi mają swoje zeppole, Hiszpanie churros, a Holendrzy oliebollen. Każdy z tych przysmaków ma swój charakterystyczny skład i smak.

W Chorwacji pączki te najczęściej smaży się w grudniu, podczas adwentowych jarmarków, gdzie unoszący się zapach rumu, cynamonu i cytrusów tworzy prawdziwie świąteczną atmosferę.

Podsumowanie

Fritule to wyjątkowo prosty i szybki deser, który przenosi nas na słoneczne, chorwackie wybrzeże. Ich przygotowanie nie wymaga specjalnych umiejętności, a efekt zadowoli nawet najbardziej wybrednych łasuchów. Spróbuj przygotować fritule samodzielnie i rozsmakuj się w słodkim kawałku Dalmacji!

---

Smacznego!