Jak przygotować dalmatyńską paštę – makaronowe klasyki z nadmorskiego regionu Chorwacji
Dalmatyńska pašta – makaronowe oblicze Adriatyku
Dalmatyńska pašta to synonim letniego, aromatycznego obiadu, który zachwyca smakiem i prostotą. Wzdłuż dalmatyńskiego wybrzeża, od Splitu po Dubrownik, makaron pojawia się na stołach w różnych odsłonach: raz z owocami morza, innym razem z mięsnym ragù lub warzywami pachnącymi świeżymi ziołami. Dowiedz się, jak przygotować ten kultowy przysmak i przenieś śródziemnomorską atmosferę do własnej kuchni.
Czym jest dalmatyńska pašta?
„Pašta” w Dalmacji oznacza po prostu makaron – nie tylko jako sam produkt, ale też w kontekście kilkudziesięciu lokalnych dań. Najczęściej serwuje się makarony takie jak penne, fusilli, tagliatelle, ale dominuje świeży makaron domowej roboty: szerokie wstążki lub kluski. Najbardziej klasyczne propozycje to pašta z sosem mięsnym (pašta šugo), pašta z owocami morza czy z aromatycznym domowym pesto.
Kluczowe produkty kuchni dalmatyńskiej
- Świeży, lokalny makaron – czasem robiony ręcznie
- Oliwa z oliwek – często domowa, aromatyczna
- Zioła śródziemnomorskie – rozmaryn, bazylia, tymianek
- Owoce morza – mule, krewetki, małże
- Mięso – wołowina, jagnięcina, czasem drób
- Warzywa sezonowe – pomidory, bakłażan, cukinia, papryka
Przepis podstawowy – pašta sa šugom (makaron z ragù mięsnym)
Klasyczne dalmatyńskie ragù, czyli šugo, to danie przygotowywane najczęściej na celebracje i rodzinne obiady. Oparte jest na powolnie duszonym mięsie w aromatycznym sosie pomidorowym z dodatkiem czerwonego wina.
Składniki
- 400 g makaronu (np. tagliatelle, penne lub domowego)
- 500 g wołowiny lub jagnięciny, pokrojonej w kostkę
- 2 cebule
- 2 ząbki czosnku
- 1 marchewka
- 400 ml pulpy pomidorowej lub świeżych pomidorów
- 100 ml czerwonego wina
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- Sól, pieprz, liście laurowe, rozmaryn
- Parmezan (do podania)
- Świeża natka pietruszki
Sposób przygotowania
- Cebulę i czosnek posiekaj, wrzuć na rozgrzaną oliwę. Smaż do zeszklenia.
- Dodaj pokrojone mięso, podsmaż, aż się zarumieni.
- Wrzuć startą marchewkę i wlej trochę wina. Gotuj, aż alkohol odparuje.
- Dodaj pomidory, liście laurowe, rozmaryn, sól i pieprz. Zmniejsz ogień, duś około 60-90 minut – aż mięso będzie miękkie i powstanie gęsty sos.
- W międzyczasie ugotuj makaron al dente według instrukcji.
- Makaron połącz z sosem, podawaj obsypany świeżym parmezanem i natką.
Porada: Šugo najlepiej smakuje następnego dnia, gdy smaki się przegryzą.
Pašta z owocami morza – dalmatyńska uczta z Adriatyku
Makaron z owocami morza to drugi filar dalmatyńskiej tradycji. Najczęściej bazuje na świeżych mule, krewetkach oraz pomidorach.
Składniki
- 400 g makaronu spaghetti lub linguine
- 500 g muli (małży), oczyszczonych
- 200 g krewetek
- 3 ząbki czosnku
- 250 g pomidorków koktajlowych
- 125 ml białego wina wytrawnego
- Oliwa z oliwek, świeża pietruszka, sok z cytryny
Przygotowanie krok po kroku
- Na dużej patelni podgrzej oliwę, dodaj posiekany czosnek.
- Wrzuć rozmrożone krewetki i mule, smaż chwilę aż się otworzą.
- Dodaj pokrojone pomidory, zalej winem i duś kilka minut.
- Pod koniec dodaj ugotowany makaron, wymieszaj wszystko razem.
- Skrop sokiem z cytryny, posyp obficie pietruszką.
Wskazówka: Do tego typu pašte najlepiej sprawdzą się makarony długo gotujące się al dente.
Dalmatyńskie pesto i makaron z warzywami
Lżejszą alternatywą dla sośnych dań jest makaron z domowym pesto z bazylii lub pietruszki i warzywami wkomponowanymi w potrawę.
Propozycja sosu pesto
- Duży pęczek bazylii lub natki
- 30 g orzeszków piniowych
- 50 g twardego sera (np. Grana Padano, parmezan)
- 2 ząbki czosnku
- 100 ml oliwy z oliwek
Zmiksuj wszystkie składniki na gładką masę, wymieszaj z ugotowanym makaronem i pokrojonymi, grillowanymi warzywami (cukinia, bakłażan, papryka).
Dalmatyńskie sekrety smaku – co warto wiedzieć?
Wybór makaronu
W Dalmacji popularne są zarówno krótkie makarony (penne, fusilli), jak i długie – spaghetti czy domowe tagliatelle. Lokalne gospodynie często wyrabiają makaron samodzielnie, a szczytem smaku jest świeży makaron z jaj z własnego kurnika.
Oliwa – podstawowy składnik
Każda prawdziwa pašta potrzebuje dobrej oliwy z oliwek. W Dalmacji nie tylko gotuje się na niej, ale także polewa nią gotowe dania tuż przed podaniem.
Zioła i świeże dodatki
Rozmaryn, tymianek, bazylia i pietruszka to obowiązkowe dodatki podkreślające śródziemnomorski charakter potraw.
Podsumowanie
Dalmatyńska pašta to nie tylko zwykły makaron, lecz prawdziwa podróż do smaków południowej Chorwacji. Proste składniki, świeżość produktów i miłość do gotowania sprawiają, że każda wersja tego dania zachwyca głębią aromatu. Niezależnie czy zdecydujesz się na bogate ragù, owoce morza czy warzywny wariant z pesto – odtworzysz na talerzu klimat jadranskiego wybrzeża. Smacznego!