Jak przyrządzić chorwacką peka z jagnięciny i warzyw
Czym jest peka – tradycja i smak Chorwacji
Chorwacka peka to wyjątkowe danie, które od wieków cieszy się popularnością na wybrzeżu Adriatyku, szczególnie w Dalmacji. Jest symbolem wspólnego biesiadowania i wyrazem bogatej tradycji kulinarnej tego regionu. Głównym składnikiem peki często bywa jagnięcina, która w połączeniu z różnorodnymi warzywami oraz aromatycznymi przyprawami, powoli pieczona pod żeliwną pokrywą na żarze, zyskuje niepowtarzalny smak, miękkość oraz zapach wakacji nad chorwackim morzem.
Peka jest przygotowywana na świeżym powietrzu, co dodatkowo podkreśla jej wyjątkowy charakter. Jednak przy odrobinie kreatywności można spróbować zrobić ją także w domowych warunkach. W tym artykule znajdziesz szczegółowy przepis oraz praktyczne wskazówki, jak przyrządzić chorwacką pekę z jagnięciny i warzyw, aby zachwycić rodzinę oraz przyjaciół autentycznym, śródziemnomorskim obiadem.
Składniki na chorwacką pekę z jagnięciny i warzyw
Nieodłącznym atrybutem dania jest dobór świeżych, najwyższej jakości składników. Oto lista produktów niezbędnych do przygotowania tradycyjnej, 6-porcjowej peki:
Mięso
- 1,5 - 2 kg jagnięciny (np. łopatka lub udziec, pokrojone na większe kawałki)
- Sól morska i świeżo zmielony pieprz
Warzywa
- 4 duże ziemniaki
- 3 duże marchewki
- 2 cebule
- 2 czerwone papryki
- 1 bakłażan
- 1 cukinia
- 2 pomidory
- 6 ząbków czosnku
Przyprawy i dodatki
- 2-3 gałązki świeżego rozmarynu
- Kilka liści laurowych
- 5 łyżek oliwy z oliwek extra vergine
- 1 kieliszek białego, wytrawnego wina (opcjonalnie)
- Trochę wody do pieczenia
Sprzęt – tradycyjnie i domowo
Oryginalna peka
W oryginalnej wersji wykorzystuje się ciężką żeliwną lub glinianą pokrywę zwaną “peka” i gotuje nad żarzącym się węglem. Pokrywa pozwala zachować wewnątrz ciepło oraz aromaty dymu, które nadają potrawie niepowtarzalny smak.
Alternatywa do kuchni domowej
Jeśli nie masz dostępu do oryginalnej peki i żywego ognia, wykorzystaj:
- Duży żeliwny lub ceramiczny garnek z pokrywką.
- Piekarnik o dużej pojemności.
Jak przygotować chorwacką pekę krok po kroku
Krok 1: Przygotowanie mięsa i warzyw
- Jagnięcinę dokładnie oczyść z błon oraz nadmiaru tłuszczu. Pokrój na duże kawałki.
- Ziemniaki, marchew i cebulę obierz, pokrój w plastry. Paprykę oczyść z gniazd nasiennych, bakłażana i cukinię pokrój w grube plastry bądź kawałki, pomidory na ćwiartki.
- Czosnek obierz. Zostaw całe ząbki lub przetnij na pół.
Krok 2: Proces przyprawiania
- Kawałki jagnięciny natrzyj solą, pieprzem, połową oliwy, przełóż do dużej miski.
- Warzywa wymieszaj w osobnej misce z resztą oliwy, solą, ziołami (rozmaryn, liść laurowy) oraz czosnkiem.
Krok 3: Układanie składników
- Na dnie naczynia (lub peki) wyłóż warstwę ziemniaków oraz połowę reszty warzyw.
- Rozłóż kawałki jagnięciny i przykryj pozostałymi składnikami.
- Dodaj wino i niewielką ilość wody (około 100-150 ml), aby warzywa nie przywierały.
Krok 4: Pieczenie
Wersja tradycyjna na ogniu
- Peka powinna być przykryta żeliwną pokrywą.
- Przykrywane całość żarem (z węgla drzewnego) i pozostaw na 1,5-2,5 godziny.
- Co jakiś czas można dorzucić żaru, by podtrzymać stałą temperaturę.
Wersja domowa w piekarniku
- Rozgrzej piekarnik do 200°C.
- Przykryj szczelnie pokrywą lub folią aluminiową.
- Piecz przez 2-2,5 godziny, na ostatnie 15 minut zdejmij pokrywę dla uzyskania przyrumienionej skórki.
Krok 5: Serwowanie
Po upieczeniu mięso powinno być miękkie i łatwo odchodzić od kości, a warzywa dobrze wypieczone w aromatycznym sosie. Podawaj pekę na dużym półmisku, dekorując świeżym rozmarynem. Idealnym uzupełnieniem będą chrupiąca bagietka oraz kieliszek białego, schłodzonego wina.
Wskazówki, jak nadać peka prawdziwie dalmatyńskiego charakteru
- Jeśli tylko możesz, wybierz jagnięcinę z młodego zwierzęcia – jest delikatniejsza i bardziej aromatyczna.
- Nie żałuj oliwy z oliwek dobrej jakości – nada nie tylko smaku, ale i śródziemnomorskiego charakteru.
- Do przypraw możesz dodać odrobinę tymianku lub szałwii.
- Chroń danie przed utratą wilgoci — szczelnie przykryj pokrywą lub folią.
- Eksperymentuj ze świeżymi warzywami sezonowymi, np. dodając dynię, seler naciowy czy fenkuł.
Peka z jagnięciny – doskonała na rodzinne okazje
Peka z jagnięciny i warzyw to kwintesencja dalmatyńskiego smaku domowej tradycji. Długie, powolne pieczenie wydobywa z prostych składników niezwykłą głębię smaku i aromatu. Unikalna forma przygotowania sprzyja biesiadowaniu w gronie najbliższych – to danie na specjalne okazje, które na długo pozostaje w pamięci gości. Warto spróbować przygotować peka nie tylko podczas letnich grillów, ale również w chłodniejsze dni, by odtworzyć klimat Chorwacji w swoim domu.
Smacznego! Jeśli masz własne doświadczenia lub wariacje na temat peki, podziel się nimi w komentarzach!