Jak zrobić chorwacki gulaš – domowy przepis na rozgrzewające danie jednogarnkowe
Czym jest chorwacki gulaš?
Gulaš (czyt. gulasz) to danie głęboko zakorzenione w tradycji kuchni bałkańskiej, często mylone z węgierskim gulaszem. Chorwacka wersja tej potrawy to gęsty, aromatyczny gulasz mięsny, którym zajadają się mieszkańcy całego kraju – od górzystych regionów Gorskiego Kotaru po słoneczną Dalmację. Podstawą są mięso wołowe (czasem wieprzowe lub mieszane), dużo cebuli, papryka i regionalne przyprawy. Wszystko to długo dusi się razem w jednym garnku, tworząc rozgrzewający, sycący posiłek idealny na rodzinny obiad czy biesiadę z przyjaciółmi.
Gulaš na każdą okazję
Chorwacki gulaš serwuje się na różne sposoby: z pieczywem, makaronem, kluskami, a nawet pure ziemniaczanym. Jest to danie wyjątkowo praktyczne – można przygotować je z wyprzedzeniem, a podgrzewane smakuje jeszcze lepiej. Choć najczęściej pojawia się na stole jesienią i zimą, świetnie sprawdzi się przez cały rok.
Składniki – czego potrzebujesz do przygotowania chorwackiego gulašu?
Kluczem do najlepszego gulašu jest odpowiedni dobór produktów. Oto lista podstawowych składników, których będziesz potrzebować:
- 1 kg wołowiny (np. łopatka, karkówka lub pręga; można również użyć mieszanki wołowiny i wieprzowiny)
- 3-4 duże cebule
- 2-3 ząbki czosnku
- 2-3 marchewki
- 2 czerwone papryki
- 1-2 pomidory (lub 200 g pomidorów z puszki)
- 2-3 łyżki koncentratu pomidorowego
- 2 liście laurowe
- 1 łyżka słodkiej papryki w proszku
- 1 łyżeczka ostrej papryki w proszku (do smaku)
- 1 łyżeczka suszonego majeranku lub tymianku
- 2-3 łyżki oleju lub smalcu
- 100 ml czerwonego wytrawnego wina (opcjonalnie)
- 1 litr bulionu mięsnego lub warzywnego
- sól i pieprz do smaku
Dodatki opcjonalne
W niektórych regionach do chorwackiego gulašu dodaje się także ziemniaki pokrojone w kostkę, pieczarki lub kawałki boczku. Przepisy bywają różne, więc warto eksperymentować, dostosowując smak do własnych upodobań.
Krok po kroku: Przepis na domowy chorwacki gulaš
Poniżej znajdziesz dokładną instrukcję, która pozwoli Ci przygotować wyśmienity, domowy gulaš rodem z chorwackiego stołu.
Przygotowanie składników
- Mięso pokrój w dużą kostkę (ok. 3 x 3 cm), osusz ręcznikiem papierowym.
- Cebulę obierz i posiekaj w drobną kostkę.
- Czosnek przeciśnij przez praskę.
- Marchew, paprykę i pomidory pokrój w półplasterki lub kostkę.
- Odmierz przyprawy i przygotuj bulion.
Smażenie i duszenie – serce chorwackiego gulašu
Etap 1: Podsmażanie mięsa
Na dnie dużego, grubego garnka rozgrzej olej lub smalec. Na dobrze rozgrzanym tłuszczu podsmaż mięso partiami, tak aby się zarumieniło z każdej strony. W razie potrzeby smaż w kilku turach, by nie „zagotować” mięsa.
Etap 2: Dodawanie cebuli i warzyw
Do podsmażonego mięsa dodaj cebulę. Całość smaż na średnim ogniu, aż cebula stanie się szklista, a nawet delikatnie się skarmelizuje (to przyczyni się do późniejszej głębi smaku). Dodaj czosnek, marchewkę, paprykę i chwilę przesmaż.
Etap 3: Doprawianie
Do garnka wsyp słodką i ostrą paprykę, majeranek lub tymianek, wrzuć liście laurowe. Smaż przez 30-60 sekund, cały czas mieszając – przyprawy uwolnią wtedy aromat, uważaj jednak by nie przypalić papryki!
Następnie dodaj koncentrat pomidorowy i przesmaż kolejną minutę. Dołóż pomidory.
Etap 4: Duszenie
Zalej całość winem, jeśli używasz. Po 2-3 minutach odparowania alkoholu wlej bulion tak, by przykrył mięso i warzywa. Zamieszaj, zmniejsz ogień, przykryj pokrywką.
Duś na bardzo małym ogniu minimum 1,5 do 2 godzin, aż mięso będzie miękkie i rozpływające się w ustach. W trakcie duszenia symbolicznie przemieszaj raz na 20-25 minut i, jeśli potrzeba, podlej odrobiną wody lub bulionu.
Pod koniec gotowania dopraw gulaš solą i pieprzem. Jeśli gulasz jest zbyt rzadki, możesz go delikatnie odkryć i przez 10-15 minut gotować bez przykrycia, aż płyn zredukuje się do pożądanej konsystencji.
Dodatki do chorwackiego gulašu
Gulaš możesz podać najprościej – z chrupiącym pieczywem, które świetnie zbiera sos. Popularnym dodatkiem jest także ugotowany makaron (najlepiej szerokie wstążki), pure ziemniaczane albo kluseczki (kluski śląskie lub serbskie nokedli). W Chorwacji często podaje się po prostu młode ziemniaki z wody.
Wskazówki i triki, by gulaš był idealny
Wybór mięsa ma znaczenie
Do tradycyjnego gulašu wybieraj mięso z większą ilością przerostów, np. łopatkę lub karkówkę. Takie kawałki po długim duszeniu stają się aromatyczne i soczyste.
Sekret gęstego sosu
Dzięki dużej ilości cebuli i powolnemu duszeniu naturalnie uzyskasz gęsty, aromatyczny sos bez użycia mąki. Jeśli chcesz, pod koniec duszenia możesz dodać łyżkę śmietany lub odrobinę przecieru ziemniaczanego.
Przygotuj danie dzień wcześniej
Gulaš jest jednym z tych dań, które na drugi dzień smakuje jeszcze lepiej. Smaki się przegryzają, a konsystencja staje się jeszcze bardziej aksamitna.
Chorwacki gulaš – podróż przez smaki Bałkanów
Domowy chorwacki gulaš to kwintesencja bałkańskiego podejścia do gotowania – jednogarnkowe, sycące, pełne warzyw i mięsa danie. Gotowanie tego gulaszu to okazja do spotkania z rodziną lub przyjaciółmi i wspólnego celebrowania kuchni południa Europy.
Wypróbuj powyższy przepis, baw się smakami i dodaj do własnych kulinarnych tradycji odrobinę chorwackiego słońca, niezależnie od pory roku i okazji!