Jak zrobić sarma – chorwackie gołąbki w kiszonych liściach kapusty
Sarma – Królowa Chorwackiej Kuchni
Sarma to jedno z najbardziej rozpoznawalnych i uwielbianych dań kuchni południowosłowiańskiej, a w szczególności chorwackiej. Aromatyczne gołąbki z mielonego mięsa i ryżu, zawinięte w kiszone liście kapusty, są nieodłączną częścią rodzinnych obiadów, uroczystości i świąt. Dawniej sarma pojawiała się na stołach głównie zimą, gdy kiszona kapusta była jednym z podstawowych zapasów. Dzisiaj to danie cieszy się popularnością przez cały rok.
Warto nauczyć się przygotowywać sarmę samodzielnie – jej smak i aromat przenoszą wprost do słonecznej Chorwacji.
Składniki do przygotowania sarmy
Przed przystąpieniem do gotowania, warto zaopatrzyć się w odpowiednie składniki. Ich wybór i jakość mają kluczowe znaczenie dla smaku tego dania.
Lista podstawowych składników
- Kiszona kapusta głowiasta (najlepiej w całości, do oddzielenia liści) – 1 główka
- Mięso mielone, najlepiej mieszane (wieprzowina + wołowina) – 800 g
- Ryż biały – 120 g
- Cebula – 2 sztuki
- Czosnek – 2-3 ząbki
- Boczek wędzony lub żeberka wędzone – 100-150 g (opcjonalnie do smaku)
- Przecier pomidorowy – 2 łyżki
- Papryka słodka w proszku – 1 łyżeczka
- Sól, pieprz, liść laurowy, ziele angielskie
- Olej lub smalec – do smażenia
Dodatki według uznania
W niektórych regionach do farszu dodaje się paprykę ostrą, pietruszkę, a nawet suszoną kiełbasę dla wzmocnienia smaku.
Przygotowanie sarmy krok po kroku
Przygotowanie liści kapusty
To właśnie dzięki kiszonej kapuście sarma ma swój charakterystyczny, lekko kwaskowy smak.
- Oddzielenie liści: Z główki kapusty delikatnie oddziel liście. Najlepiej zanurzyć ją najpierw na kilka minut w ciepłej wodzie, by liście zmiękły i łatwiej odchodziły.
- Przygotowanie liści: Jeśli środkowe części liści są bardzo twarde, delikatnie je zetnij nożem, aby liście łatwiej się zwijały.
- Płukanie kapusty: Jeśli kiszona kapusta jest bardzo słona lub kwaśna, przepłucz liście pod bieżącą wodą i osusz.
Przygotowanie farszu do sarmy
- Podsmażanie cebuli: Na patelni rozgrzej tłuszcz i zeszklij drobno pokrojoną cebulę i czosnek.
- Mieszanie składników: Przełóż mięso do miski, dodaj podsmażoną cebulę z czosnkiem, nieugotowany ryż, przecier pomidorowy, słodką paprykę, sól i pieprz do smaku. Dokładnie wymieszaj całość, aby składniki dobrze się połączyły.
Formowanie i zawijanie gołąbków
- Nakładanie farszu: Na każdy liść kapusty nałóż porcję farszu, uformuj wałeczek i zawiń boki do środka.
- Zawijanie: Zwijaj ciasno, aby podczas gotowania sarmy się nie rozpadły.
- Układanie gołąbków: Na dnie dużego garnka wyłóż kilka pozostałych liści kapusty oraz kawałki boczku lub żeberek (opcjonalnie), a na nich układaj zwinięte gołąbki warstwami.
Gotowanie sarmy
Gotowanie to kluczowy etap – od niego zależy miękkość i aromat dania.
- Układanie w garnku: Gdy wszystkie sarmy są ułożone, przykryj je kilkoma liśćmi kapusty oraz dodaj liście laurowe i ziele angielskie.
- Podlewanie wodą: Zalej całość wodą tak, aby gołąbki były niemal całkowicie przykryte.
- Duszenie: Gotuj na bardzo małym ogniu, pod przykryciem, przez ok. 2-3 godziny. Unikaj mieszania, sarmy mogą się rozpaść.
- Dodatek wędzonki i przypraw: Na koniec możesz wzmocnić smak, dodając jeszcze przecier lub passatę pomidorową oraz doprawić do smaku.
Triki i porady dotyczące przygotowania sarmy
Jak dobrać właściwą kapustę
Kapusta powinna być odpowiednio ukiszona i jędrna – zbyt kwaśna może zdominować danie, natomiast za miękka utrudni zawijanie sarmy.
Mięso – sekretem jest właściwa mieszanka
Tradycyjna sarma najlepiej smakuje z mieszanką mięsa wieprzowego i wołowego. Można też użyć jedynie wieprzowiny, jeśli wolimy łagodniejszą wersję.
Czym doprawić sarmę?
Warto pamiętać o przyprawach: zarówno słodka papryka, jak i liście laurowe oraz wędzony boczek znakomicie podbijają smak sarmy.
Co zrobić, aby sarma nie była za kwaśna?
Jeśli kiszona kapusta jest zbyt intensywna, warto przepłukać ją zimną wodą lub ugotować przez kilka minut przed wykorzystaniem do zawijania.
Podawanie sarmy – z czym ją serwować?
Sarma najlepiej smakuje na ciepło, zaraz po ugotowaniu, ale wiele osób twierdzi, że na drugi dzień jest jeszcze lepsza! Tradycyjnie podaje się ją z domowym chlebem i odrobiną kwaśnej śmietany. W Chorwacji popularnym dodatkiem jest również tłuczone ziemniaki.
Jak przechowywać sarmę?
Sarma przechowuje się wyjątkowo dobrze – możesz ją trzymać w lodówce nawet przez kilka dni. Doskonale nadaje się również do zamrażania na późniejsze okazje.
Sarma – Podsumowanie
Sarma to wyjątkowy przysmak kuchni chorwackiej, który zachwyca połączeniem mięsa, ryżu i wyrazistej kiszonej kapusty. Przygotowanie tego dania wymaga trochę czasu i cierpliwości, ale efekt końcowy wynagradza każdą minutę w kuchni. Jeśli szukasz kulinarnej inspiracji prosto z Bałkanów, spróbuj przygotować sarmę w domu – jej niepowtarzalny smak na pewno zachwyci rodzinę i gości!