Odkrywamy słodką stronę Chorwacji – przegląd tradycyjnych deserów i ciast
Słodki wymiar chorwackiej kuchni
Chorwacja kojarzy się przede wszystkim z błękitem Adriatyku, zabytkowymi miastami i pyszną oliwą z oliwek. Jednak ten bałkański kraj może pochwalić się również niezwykle ciekawą kulturą kulinarną w zakresie słodyczy i deserów. Słodkości zajmują ważne miejsce zarówno podczas rodzinnych spotkań, jak i świątecznych tradycji. Poniżej przedstawiamy przegląd najciekawszych tradycyjnych deserów i ciast, które zachwycają smakiem oraz historią.
Najsłynniejsze chorwackie desery
Rozata – dalmatyński crème caramel
Jedną z najsławniejszych słodkości rodem z południowej Dalmacji jest rozata (znana też jako rožata). To odpowiedź regionu na słynny francuski crème brûlée. Powstaje na bazie jajek, mleka, cukru i skórki z cytrusów, a całość polana jest złocistym karmelem. Aromatu nadaje jej także unikalna lokalna nalewka rozalin, która czyni deser wyjątkowym w skali całego świata.
Fritule – małe pączki pełne słońca
Podczas adwentu czy karnawału w całej Chorwacji królują fritule. Te niewielkie, smażone na głębokim tłuszczu kulki przypominają ciasto na pączki. Wzbogacone są o rodzynki, skórkę cytrynową bądź pomarańczową, a niekiedy także o rakiję lub rum. Po usmażeniu fritule są posypywane cukrem pudrem i podawane jeszcze ciepłe. Doskonale smakują z kawą lub kieliszkiem lokalnych nalewek owocowych.
Kremšnita – rozpływający się w ustach kremowy placek
Ten deser znajdziemy niemal w każdej chorwackiej cukierni, zwłaszcza w północnych częściach kraju. Kremšnita to nic innego jak przekładaniec z lekkiego, kremowego nadzienia na bazie mleka oraz bitej śmietany, zamknięty pomiędzy dwoma warstwami kruchego ciasta francuskiego. Delikatność kremšnity urzeka zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Tradycyjne ciasta na świątecznym stole
Makowiec (makovnjača) i orzechowiec (orahnjača)
Makowiec i orzechowiec, choć znane także w Polsce, w Chorwacji mają swoją lokalną wersję – makovnjača i orahnjača. Są to zawijane, wytrawne rolady wypełnione makowym lub orzechowym farszem. Często goszczą na stołach w okresie świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy, a ich przygotowanie to tradycyjny rodzinny rytuał.
Składniki i sekrety przygotowania
Sekret udanej makovnjača tkwi w puszystym, drożdżowym cieście oraz bogato doprawionym makowym nadzieniu, często z dodatkiem miodu i suszonych owoców. Wersję z orzechami przygotowuje się podobnie, ale zamiast maku wykorzystuje się orzechy włoskie.
Povitica – spiralne dzieło sztuki
Povitica to kolejne zachwycające oko i podniebienie ciasto, oparte na cienko rozwałkowanym cieście drożdżowym, zwijanym w spiralę razem z nadzieniem z orzechów oraz kakao. Chociaż znane również w sąsiedniej Słowenii, w Chorwacji ma wyjątkową strukturę i charakterystyczny wygląd przekroju przypominający fale.
Ciasta i słodycze typowe dla różnych regionów
Paprenjaci – miodowe pierniki z pieprzem
W Zagrzebiu, stolicy kraju, królują paprenjaci. Są to kruche ciasteczka przypominające pierniki, ale z dodatkiem czarnego pieprzu, który nadaje charakterystyczną ostrą nutę. Paprenjaci łączy w sobie słodycz miodu oraz wyrazistość aromatycznych przypraw – to prawdziwa rozkosz dla miłośników nietypowych smaków.
Rabska torta – luksusowy migdałowy specjał z wyspy Rab
Na wyspie Rab powstaje jeden z najbardziej wyrafinowanych chorwackich deserów – rabska torta. Bazuje na mielonych migdałach, likierze maraschino i cytrusach, co zapewnia delikatnie słodki, niemal perfumowany smak. Tradycyjnie wypiekano ją z okazji ważnych uroczystości i traktowano jako symbol gościnności oraz luksusu.
Desery ze świeżych owoców i lekkie słodkości
Smokvenjak – figowa poezja
Dalmatyńskie lato to sezon świeżych fig. Smokvenjak to prosty, tradycyjny przysmak przygotowywany z suszonych fig, orzechów i odrobiny lokalnego alkoholu, najczęściej rakiji. Ciasta i batoniki z fig mają wyjątkowo naturalny, słodki smak, a zarazem stanowią zdrową alternatywę dla bardziej kalorycznych słodyczy.
Kroštule – chrupiące wstążki na każdą okazję
W regionie Istrii oraz w Dalmacji często spotyka się kroštule – cienko rozwałkowane, smażone w głębokim tłuszczu wstążki z ciasta. Są one posypywane cukrem pudrem i zjadane jako przekąska do herbaty czy kawy. Lekkość i subtelny smak sprawiają, że kroštule szybko znikają z talerza podczas rodzinnych spotkań.
Słodkie pamiątki znad Adriatyku
Podczas podróży po Chorwacji warto wypatrywać lokalnych specjałów w piekarniach i na targach. Chorwackie desery i ciasta świetnie nadają się na kulinarne pamiątki – paprenjaci, rabska torta czy nawet paczuszka domowych kroštuli to doskonały prezent dla bliskich lub smakowite wspomnienie z wakacji nad Adriatykiem.
Podsumowanie
Tradycyjne chorwackie desery i ciasta pozwalają poznać nie tylko smaki, ale i zwyczaje mieszkańców tego pięknego kraju. Każdy region ma swoją specjalność, a wiele przepisów przekazywanych jest z pokolenia na pokolenie. Podczas podróży do Chorwacji nie warto ograniczać się tylko do podziwiania widoków – trzeba także odkryć słodką stronę tego zakątka Europy! Spróbujcie lokalnych specjałów i zabierzcie do domu odrobinę adriatyckiego słońca w formie słodyczy.