Przepis na chorwackie grah na lešo - zupa fasolowa na zimowe wieczory
Tradycyjny chorwacki grah na lešo – smak Dalmatyńskiej prostoty
Chorwacka kuchnia kryje w sobie wiele prostych, a jednocześnie niezwykle aromatycznych dań. Jednym z nich jest tradycyjny grah na lešo – zupa fasolowa, która idealnie sprawdza się podczas chłodnych, zimowych wieczorów. Ten dalmatyński przysmak bazuje na dostępnych, niedrogich składnikach i zachwyca intensywnym smakiem oraz sycącą konsystencją.
W artykule znajdziesz szczegółowy przepis na grah na lešo, dowiesz się, z jakiego regionu pochodzi oraz jak najlepiej serwować ten tradycyjny chorwacki specjał.
Czym jest grah na lešo?
Grah na lešo, czyli zupa fasolowa na lekko, to jedno z bardziej rozpoznawalnych dań w kuchni chorwackiej, zwłaszcza w regionie Dalmacji. “Na lešo” oznacza gotowane w wodzie, delikatnie przyprawione, bez smażenia ani ciężkich tłuszczów. To potrawa, którą często serwuje się podczas zimy, gdyż jest nie tylko pożywna, ale także znakomicie rozgrzewa.
Najważniejszym składnikiem jest tu fasola – najczęściej używa się lokalnych, białych odmian, choć sprawdzą się także dostępne w Polsce fasole typu Jaś.
Składniki potrzebne do przygotowania grah na lešo
Poniżej lista produktów, które będą Ci potrzebne do przygotowania tradycyjnej zupy fasolowej w chorwackim stylu:
- 500 g suchej białej fasoli (np. Jaś)
- 2-3 litry wody
- 2 duże marchewki
- 1 pietruszka (korzeń)
- 1 średni seler korzeniowy
- 1 cebula
- 2 ząbki czosnku
- 2 liście laurowe
- 4-5 ziarenek ziela angielskiego
- 1-2 łyżki oliwy z oliwek
- sól, świeżo mielony pieprz do smaku
- 1 gałązka świeżego tymianku (opcjonalnie)
- 1 pęczek natki pietruszki
- 1 ziemniak (opcjonalnie, dla zagęszczenia)
Wskazówki dotyczące składników
W oryginalnej wersji zupa jest bardzo prosta, lecz nic nie stoi na przeszkodzie, aby ją nieco “wzbogacić” lokalnymi dodatkami. Dla pełniejszego smaku można dodać odrobinę wędzonej papryki lub gałązkę rozmarynu. Jednak to prostota decyduje o charakterze tej potrawy!
Jak przygotować tradycyjne grah na lešo – krok po kroku
Krok 1: Namaczanie fasoli
Fasolę należy najpierw dobrze przepłukać i namoczyć w zimnej wodzie – najlepiej przez całą noc. Ten etap skróci czas gotowania i sprawi, że fasola będzie lepiej strawna.
Krok 2: Gotowanie
- Odcedź fasolę i umieść ją w dużym garnku.
- Zalej świeżą wodą (ok. 2-3 litry) i zagotuj.
- Po kilku minutach gotowania odlej wodę, zalej fasolę świeżą wodą i zagotuj ją ponownie – ten zabieg usunie goryczkę i ewentualne, niepożądane substancje.
- Dodaj warzywa pokrojone w duże kawałki: marchewkę, pietruszkę, seler. Wrzuć do garnka cebulę w całości, ząbki czosnku (nieobrane, lekko zmiażdżone nożem), liście laurowe i ziele angielskie.
- Gotuj na wolnym ogniu przez około 1,5 godziny, aż fasola będzie miękka. Jeśli chcesz zupę zagęścić, dorzuć pokrojonego w kostkę ziemniaka na ostatnie 20 minut gotowania.
Krok 3: Doprawianie i wykończenie
- Pod koniec gotowania wyciągnij cebulę, liście laurowe i ziele angielskie.
- Wlej oliwę z oliwek, dopraw do smaku solą, pieprzem oraz świeżym tymiankiem, jeśli go używasz.
- Posiekaj natkę pietruszki i dodaj do zupy tuż przed podaniem.
Krok 4: Serwowanie
Grah na lešo najlepiej smakuje świeżo podany, posypany natką pietruszki i skropiony dobrą oliwą. W Chorwacji często podaje się go z kawałkiem świeżego pieczywa, najlepiej domowego. Za bardziej sycącą wersję uznaje się podanie zupy w towarzystwie kromki chleba posmarowanej masłem czosnkowym.
Porady i wariacje regionalne
Jak jeszcze urozmaicić grah na lešo?
- Dodatek mięsa: W niektórych regionach do grah na lešo dodaje się kawałek wędzonego boczku lub kiełbasy – pamiętaj jednak, że nie jest to wersja na lešo, lecz bardziej treściwa wariacja!
- Zielone dodatki: Pod koniec gotowania warto wrzucić odrobinę świeżego szpinaku lub jarmużu – zupa zyska ciekawy smak i kolor.
- Pikantne akcenty: Wielbiciele ostrych smaków mogą dodać odrobinę suszonej chili lub wędzonej papryki dla wyraźniejszego aromatu.
Przechowywanie i odgrzewanie
Grah na lešo warto przygotować w większej ilości, ponieważ świetnie smakuje także następnego dnia. Po ostudzeniu można ją przechowywać w lodówce przez 2-3 dni, a nawet zamrozić.
Dlaczego warto przyrządzać grah na lešo zimą?
Zupa fasolowa to jedno z najbardziej pożywnych i rozgrzewających dań, które możesz zaserwować podczas zimowych miesięcy. Fasola jest znakomitym źródłem białka roślinnego, błonnika i minerałów – wspiera odporność i daje uczucie sytości na długo. Dzięki dodatkom warzywnym oraz oliwie, grah na lešo jest pełnowartościową propozycją zarówno na rodzinny obiad, jak i na szybkie, zdrowe kolacje.
Podsumowanie
Chorwacki grah na lešo to dowód na to, jak kilka prostych składników może stworzyć danie pełne smaku i wartości odżywczych. Przygotowanie tej zupy nie jest skomplikowane, a efekt końcowy zachwyci nie tylko miłośników chorwackiej kuchni. W zimowe wieczory ta gorąca, aromatyczna potrawa rozgrzeje domowników i pozwoli poczuć klimat nadadriatyckich regionów bez wychodzenia z własnej kuchni.
Wypróbuj ten przepis i przekonaj się, że proste rozwiązania bywają najlepsze!