Przepis na makovnjača – tradycyjna chorwacka strucla z makiem

kuchnia świata, Przepisy
Treść strony

Makovnjača – słodka tradycja z Chorwacji

Chorwacja słynie nie tylko z pięknych plaż, zabytków i niesamowitego wybrzeża, ale także z bogatej tradycji kulinarnej. Jednym z flagowych wypieków, szczególnie podczas świąt i rodzinnych spotkań, jest makovnjača, czyli strucla z makiem. Ten wyśmienity deser, pełen aromatu i słodyczy, zyskał uznanie nie tylko na Bałkanach, ale także wśród miłośników kuchni na całym świecie. W tym artykule poznasz autentyczny przepis na makovnjača oraz dowiesz się, jak powinna wyglądać idealna strucla z makiem według chorwackiej tradycji.

Krótka historia makovnjača

Strucla z makiem ma w Chorwacji długą historię, sięgającą czasów austro-węgierskich. Jej nazwa pochodzi od chorwackiego słowa „mak”, czyli mak. Makowce, podobne do tych znanych z polskich stołów, są popularne w całej Europie Środkowej i Wschodniej, jednak każda kuchnia narodowa wprowadza swoje charakterystyczne dodatki i techniki.

Makovnjača nieodłącznie kojarzy się z Bożym Narodzeniem, Wielkanocą, ale często gości też na rodzinnych uroczystościach i podczas codziennych kawowych spotkań. Ręcznie wałkowane ciasto i obfite, gęste nadzienie wyróżniają ten wypiek na tle innych, bardziej minimalistycznych wersji makowca.

Składniki na tradycyjną makovnjača

Jeśli chcesz przygotować prawdziwą chorwacką struclę z makiem, przygotuj poniższe składniki:

Na ciasto drożdżowe:

  • 500 g mąki pszennej
  • 120 ml letniego mleka
  • 100 g masła (miękkiego)
  • 80 g cukru
  • 2 żółtka
  • 1 jajko całe
  • 20 g świeżych drożdży (lub 7 g suchych)
  • Skórka otarta z 1 cytryny
  • Szczypta soli

Na nadzienie makowe:

  • 250 g maku (zmielonego)
  • 200 ml mleka
  • 120 g cukru
  • 1 łyżeczka aromatu waniliowego lub cukru waniliowego
  • 50 g rodzynek (opcjonalnie)
  • 50 g mielonych orzechów włoskich (opcjonalnie)
  • 2 łyżki miodu
  • 1 łyżka masła
  • Skórka z cytryny lub pomarańczy (do smaku)
  • 1-2 łyżki rumu (opcjonalnie)

Dodatkowo:

  • Jajko do posmarowania strucl
  • Cukier puder do posypania

Jak zrobić makovnjača krok po kroku?

Przygotowanie makovnjača wymaga cierpliwości i dbałości o szczegóły, ale efekt końcowy z nawiązką wynagradza poświęcony czas.

Krok 1: Wyrabianie ciasta

  1. Drożdże rozpuść w lekko podgrzanym mleku z łyżeczką cukru i odstaw na 10–15 minut, aż zaczną pracować.
  2. Mąkę przesiej do dużej miski, dodaj sól, cukier, otartą skórkę cytrynową, jajko oraz żółtka.
  3. Wlej zaczyn drożdżowy, dodaj miękkie masło.
  4. Wyrabiaj ciasto ręcznie lub mikserem z hakiem przez około 10 minut, aż będzie elastyczne i jednolite.
  5. Przykryj ściereczką i odstaw na godzinę do wyrośnięcia – powinno podwoić objętość.

Krok 2: Przygotowanie masy makowej

  1. Mak zalej mlekiem i zagotuj na małym ogniu przez ok. 5 minut, ciągle mieszając.
  2. Dodaj cukier, miód, masło, wanilię, skórkę cytrusową – gotuj, aż masa zgęstnieje.
  3. Na koniec dodaj rodzynki, orzechy i ewentualnie wlej rum.
  4. Odstaw nadzienie do ostygnięcia.

Krok 3: Formowanie strucl

  1. Wyrośnięte ciasto rozwałkuj na prostokąt o grubości ok. 1 cm.
  2. Rozsmaruj równomiernie wystudzoną masę makową, zostawiając ok. 2 cm marginesu przy krawędziach.
  3. Zwiń ciasto w rulon zaczynając od dłuższego boku, tworząc zwartą struclę.
  4. Końce podwiń pod spód, aby nadzienie nie wypłynęło.

Krok 4: Wypiekanie i wykończenie

  1. Ułóż makovnjača na blasze wyłożonej papierem do pieczenia.
  2. Posmaruj powierzchnię rozbełtanym jajkiem.
  3. Odstaw strucla na kolejne 20–30 minut, aby podrosła.
  4. Piecz w piekarniku nagrzanym do 180°C przez 35–40 minut, aż będzie złocista.
  5. Po lekkim wystudzeniu posyp cukrem pudrem.

Praktyczne wskazówki i modyfikacje

Jak uzyskać perfekcyjną strukturę?

  • Uważaj na ilość nadzienia – za dużo maku może sprawić, że strucla popęka podczas pieczenia.
  • Nie przesadzaj z ilością miodu oraz cukru w masie makowej, aby nie wyszła zbyt wilgotna.
  • Ważne, by nie otwierać piekarnika w pierwszych 25 minutach pieczenia – unikniesz wtedy opadnięcia ciasta.

Czym różni się chorwacka makovnjača od polskiego makowca?

Wersja chorwacka jest bardziej zwarta, ze szczelnie zwiniętym nadzieniem i często mniej dekoracyjna niż polski makowiec. Masa makowa bywa wzbogacana orzechami, migdałami, bakaliami i aromatyzowana rumem, co nie jest typowe w polskich przepisach.

Alternatywy i inspiracje

Jeśli masz ochotę na inne wersje tej strucli, do nadzienia możesz dodać skórkę z pomarańczy, owoce kandyzowane lub zmielone migdały. Ciekawą wariacją jest też makovnjača z dodatkiem kakao lub ciasta z mlekiem kokosowym.

Kiedy serwować makovnjača?

Ten domowy wypiek pasuje zarówno na codzienną przerwę na kawę, jak i podczas świątecznych spotkań w gronie rodzinnym. W Chorwacji strucla z makiem towarzyszy najważniejszym momentom życia: od Bożego Narodzenia i Wielkanocy, przez wesela, aż po imieniny.

Podsumowanie

Makovnjača to wypiek, który przeniesie Cię wprost do słonecznej Chorwacji, łączy w sobie prostotę i bogactwo smaków środkowoeuropejskiej tradycji. Dzięki wypróbowanemu przepisowi stworzysz struclę, która zachwyci zarówno gości, jak i domowników. Warto zarezerwować trochę czasu, by przygotować ją zgodnie z zasadami – efekt końcowy z pewnością Cię nie zawiedzie.

Wypróbuj ten przepis i pozwól sobie na słodką podróż do serca bałkańskiej kuchni!