Przepisy na aromatyczne zupy z różnych regionów Chorwacji – od dalmatyńskich po sławońskie smaki
Smakowite bogactwo chorwackich zup
Chorwacja, mimo swojego niewielkiego rozmiaru, szczyci się niezwykle zróżnicowaną kuchnią. Każdy region oferuje własne tradycje kulinarne, a szczególnego znaczenia nabierają tam zupy, często stanowiące serce domowego posiłku. Od lekkich, rybnych zup dalmatyńskich po treściwe, pikantne kompozycje z serca Slawonii – chorwacka kuchnia serwuje aromatyczne i rozgrzewające zupy dla każdego smakosza. W tym artykule poznasz przepisy oraz inspiracje na wybrane zupy z Dalmacji, Istrii i Slawonii.
Dalmatyńskie wspomnienie Adriatyku – zupa rybna “Riblja juha”
Skarby Adriatyku w aromacie
Dalmacja słynie z miłości do morza i owoców Adriatyku. Riblja juha, czyli tradycyjna zupa rybna, to delikatna, aromatyczna propozycja, która doskonale oddaje charakter regionu. Lekka i pożywna, doskonale sprawdzi się jako rozgrzewający początek kolacji nad morzem.
Składniki:
- 500 g świeżej białej ryby (np. dorsz, barwena, dorada)
- 1 duża cebula
- 2 marchewki
- 1 korzeń pietruszki
- Kawałek selera
- 1 pomidor lub odrobina koncentratu pomidorowego
- 2 ząbki czosnku
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 2 listki laurowe
- Sól, pieprz
- Świeża natka pietruszki
- Sok z cytryny do smaku
Sposób przygotowania:
- Warzywa obrać i pokroić w kostkę. Na oliwie zeszklić cebulę, dodać czosnek, marchew, pietruszkę i seler. Całość przesmażyć przez kilka minut.
- Do warzyw wrzucić kawałki ryby (mogą być z ościami), wlać około 1,5 litra zimnej wody, dodać listek laurowy.
- Gotować na wolnym ogniu przez około 30 minut. Pod koniec dodać pokrojonego pomidora (lub koncentrat), posolić, dodać świeżo mielony pieprz.
- Całość przecedzić, mięso z ryb oddzielić od ości i dodać z powrotem do zupy. Podawać z natką pietruszki i kilkoma kroplami soku z cytryny.
Wskazówka: W dalmatyńskich domach często podaje się riblja juha z domowym chlebem lub chrupiącymi grzankami.
Istryjska różnorodność – zupa grzybowa “Juha od gljiva”
Aromatyczny smak lasu
Istria – półwysep słynący z winnic, trufli i lasów – przyciąga miłośników bardziej intensywnych doznań smakowych. Lokalna zupa z sezonowych grzybów “Juha od gljiva” to esencja leśnych aromatów i niezwykłej prostoty.
Składniki:
- 400 g świeżych grzybów leśnych lub pieczarek
- 1 średnia cebula
- 1 marchew
- 1 ziemniak
- 2 łyżki masła
- 2 ząbki czosnku
- 1 litr bulionu warzywnego
- 100 ml śmietanki 18%
- Sól, pieprz, tymianek
- Natka pietruszki do podania
Sposób przygotowania:
- Grzyby oczyścić i pokroić w cienkie plasterki. Na rozgrzanym maśle zeszklić cebulę i czosnek, dorzucić pokrojoną marchew i ziemniaka. Po chwili dodać grzyby.
- Smażyć całość przez kilka minut, aż grzyby puszczą aromat. Zalać bulionem.
- Gotować do miękkości warzyw (ok. 20 minut). Doprawić solą, pieprzem i odrobiną tymianku.
- Na koniec zabielić śmietanką, dokładnie wymieszać (nie gotować już zupy po dodaniu śmietanki).
- Podawać gorącą, udekorowaną świeżą natką pietruszki.
Wariant: Jesienią Istrianie dodają do zupy trufle lub orzechy jako element lokalnego bogactwa lasów.
Slawońskie wieczory – zupa paprykowa “Čobanac”
Ostra i sycąca wizytówka wschodu Chorwacji
Slawonia – kraina żyznych gleb i mocnych smaków – serwuje zupy będące niemal daniem głównym. “Čobanac” to zupa gulaszowa o intensywnym aromacie, bogata w różne rodzaje mięsa i aromatyczną paprykę.
Składniki:
- 250 g wołowiny
- 250 g wieprzowiny
- 200 g kiełbasy (np. czosnkowej lub pikantnej)
- 2 cebule
- 3 ząbki czosnku
- 3 łyżki słodkiej papryki
- 1 łyżeczka ostrej papryki
- 400 g ziemniaków
- 1 marchew
- 1 papryka czerwona
- 2 łyżki smalcu lub oleju
- Sól, pieprz, liść laurowy
Sposób przygotowania:
- Mięso pokroić w kostkę, kiełbasę w talarki. Cebulę posiekać drobno.
- Na dużym garnku rozgrzać smalec, wrzucić cebulę i czosnek, poddusić do zeszklenia. Dodać mięso i kiełbasę, obsmażyć razem.
- Wsypać obie papryki (słodką i ostrą) oraz liść laurowy.
- Wlać ok. 2 litry wody, wrzucić pokrojone w kostkę ziemniaki, marchew i paprykę.
- Gotować na małym ogniu, aż mięso i warzywa będą miękkie (ok. 1-2 godzin w zależności od rodzaju mięsa).
- Doprawić solą i pieprzem do smaku.
Podpowiedź: Slawońską zupę najczęściej podaje się z kromką ciemnego chleba i odrobiną ostrej papryki dla chętnych.
Inspiracje z innych chorwackich regionów
Kvarner i zupa warzywna “Maneštra”
W regionie Kvarner popularnością cieszy się “maneštra” – warzywna zupa pełna fasoli, kapusty i sezonowych składników, często wzbogacana podsmażonym boczkiem.
Górska Chorwacja – kwaśne zupy, kiszonki i grzyby
Na północy i w okolicach Zagrzebia możemy spotkać kwaśne zupy, przygotowywane z kiszonej kapusty i warzyw, oraz wersje “juha od gljiva” bazujące na grzybach z okolicznych lasów.
Podsumowanie
Chorwackie zupy to prawdziwa skarbnica smaków – od lekkich, morskich kompozycji Dalmacji, przez pachnące lasem istryjskie specjały, aż po gęste i wyraziste potrawy wschodniej Slawonii. Przygotowując jedną z regionalnych zup w domu, możesz przenieść się na chwilę do słonecznej Chorwacji, poznając kraj od kuchni. Spróbuj choć jednej z powyższych propozycji i odkryj fascynujący świat chorwackich smaków!