Przepisy na tradycyjne chorwackie potrawy świąteczne – co serwuje się podczas Bożego Narodzenia i Wielkanocy?
Wprowadzenie: Chorwackie święta na talerzu
Chorwacja, kraj położony nad Adriatykiem, słynie nie tylko z malowniczych krajobrazów i bogatej historii, ale również z wyjątkowych tradycji kulinarnych. Święta takie jak Boże Narodzenie oraz Wielkanoc to doskonała okazja, by spróbować autentycznych potraw sięgających dawnych czasów i przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Poniższy artykuł przeniesie Cię w kulinarną podróż po chorwackich stołach – odkryjesz, co najczęściej serwuje się podczas najważniejszych świąt oraz poznasz sprawdzone przepisy na wybrane dania.
Boże Narodzenie w Chorwacji – najważniejsze potrawy i tradycje
Chorwacki stół wigilijny – ryby i postne specjały
Podobnie jak w wielu krajach Europy Środkowej i Południowej, Wigilia w Chorwacji to czas dania postnych. Główne miejsce zajmują różnorodne potrawy rybne, przede wszystkim:
- Bakalar na bijelo (dorsz w białym sosie z oliwą i czosnkiem)
- Sarma (gołąbki z mięsem i ryżem, choć w niektórych regionach serwuje się postną wersję z grzybami lub warzywami)
- Salata od hobotnice (sałatka z ośmiornicy)
- Zeleni grah (fasolka szparagowa z ziemniakami i oliwą)
Przepis: Bakalar na bijelo
Składniki:
- 500 g suszonego dorsza
- 3-4 ziemniaki
- 4 ząbki czosnku
- 80 ml oliwy z oliwek
- świeża pietruszka
- sól, pieprz do smaku
Wykonanie:
- Dorsza moczyć przez 48 godzin, zmieniając wodę kilka razy.
- Następnie ugotować go do miękkości razem z ziemniakami pokrojonymi w kostkę.
- Gdy obydwa składniki będą miękkie, oddzielić dorsza od ości, rozdrobnić i połączyć z rozgniecionymi ziemniakami.
- Dodać czosnek przeciśnięty przez praskę, oliwę, posiekaną pietruszkę oraz przyprawy.
- Wszystko dokładnie wymieszać do uzyskania kremowej masy. Podawać z jasnym pieczywem.
Bożonarodzeniowe obiady – mięso, kapusta i słodkości
W pierwszy dzień świąt Chorwaci rezygnują z postnego menu. Na stołach królują soczyste mięsa i bogate dodatki:
- Pečena janjetina (pieczona jagnięcina)
- Pita od oraha (orzechowe ciasto)
- Kulen (pikantna kiełbasa wieprzowa)
- Mlince (cienkie placki podawane z sosem mięsnym)
Przepis: Pečena janjetina
Składniki:
- 1,5 kg jagnięciny z kością
- 5 ziemniaków
- 4 ząbki czosnku
- 100 ml oliwy z oliwek
- Sól, pieprz, rozmaryn
Wykonanie:
- Mięso natrzeć solą, pieprzem, posiekanym czosnkiem i rozmarynem. Skropić oliwą.
- Odstawić na kilka godzin do lodówki.
- Ułożyć mięso z kawałkami ziemniaków w naczyniu żaroodpornym, polać resztą oliwy.
- Piec w 180°C przez około 2 godziny, aż mięso będzie rumiane, a ziemniaki miękkie.
- Podawać z warzywami i chlebem.
Świąteczne wypieki – mak, orzechy i… figi!
Na chorwackim stole nie może zabraknąć słodkich wypieków. Najpopularniejsze z nich to:
- Orehnjača – zawijane ciasto z orzechami włoskimi
- Makovnjača – makowiec
- Fritule – smażone pączuszki, przypominające włoskie zeppole
Przepis: Fritule
Składniki:
- 300 g mąki pszennej
- 2 jajka
- 150 ml jogurtu
- 50 g cukru
- Starta skórka z cytryny
- 1 łyżka rumu
- 1 łyżka rodzynków
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- Olej do smażenia
- Cukier puder do posypania
Wykonanie:
- Wszystkie składniki wymieszać na jednolite ciasto (powinno być gęste).
- Rozgrzać olej w szerokim rondlu.
- Łyżką wrzucać do gorącego tłuszczu porcje ciasta i smażyć na złoty kolor.
- Odsączyć na ręczniku papierowym, posypać cukrem pudrem.
Wielkanoc w Chorwacji – kulinarne zwyczaje i świąteczne dania
Wielkanocne śniadanie – jajka, szynka i chrzan
Wielkanoc to czas radości i spotkań rodzinnych, a stoły uginają się pod specjałami, które mają symboliczne znaczenie:
- Jajka na twardo (często malowane naturalnie)
- Šunka u kruhu (szynka pieczona w chlebie)
- Hren (tarty chrzan)
- Pinca (słodka, puszysta drożdżowa bułka)
Przepis: Šunka u kruhu
Składniki:
- 1 średnia szynka wędzona (ok. 1 kg)
- 500 g mąki pszennej
- 30 g drożdży
- 250 ml ciepłego mleka
- 1 jajko
- 1 łyżeczka cukru
- 1 łyżeczka soli
Wykonanie:
- Drożdże rozpuścić w mleku z cukrem, wymieszać z mąką, solą i jajkiem, zagnieść elastyczne ciasto.
- Owinąć nim szynkę, dobrze zlepić boki.
- Odczekać 15–20 minut aż ciasto lekko wyrośnie.
- Piec w piekarniku nagrzanym do 180°C przez ok. godzinę.
- Schłodzić, kroić w plastry wraz z chlebem.
Wielkanocne wypieki – pinca na słodko
Pinca to tradycyjne wielkanocne ciasto, które cieszy się dużą popularnością w całej Chorwacji. Jest symbolem nowego początku i nadziei.
Przepis: Pinca
Składniki:
- 450 g mąki pszennej
- 2 jajka
- 80 g cukru
- 90 g masła
- Skórka startej cytryny i pomarańczy
- 30 g świeżych drożdży
- 150 ml mleka
- 50 g rodzynek
- Szczypta soli
Wykonanie:
- Rozpuścić drożdże w ciepłym mleku z łyżką cukru. Odstawić na 10 minut.
- W osobnej misce utrzeć masło z jajkami, resztą cukru, skórką cytrusową i szczyptą soli.
- Do mieszanki stopniowo dodawać mąkę i rozczyn, wyrabiając gładkie, elastyczne ciasto.
- Dodać rodzynki i ponownie wyrobić.
- Odstawić na godzinę do wyrośnięcia.
- Uformować okrągły bochenek, naciąć na krzyż, posmarować jajkiem.
- Piec w 170°C przez około 40 minut.
Podsumowanie
Tradycyjne chorwackie specjały na Boże Narodzenie i Wielkanoc to kulinarna podróż przez smaki regionów i historię tego fascynującego kraju. Ryby, mięsa, warzywa, a także aromatyczne słodkości zajmują szczególne miejsce podczas rodzinnych świąt. Przygotowując wybrane potrawy według powyższych przepisów, możesz poczuć świąteczny klimat Chorwacji we własnym domu!