Top 10 najpopularniejszych zup w kuchni chorwackiej – poznaj przepisy na każdą porę roku
Kuchnia chorwacka i jej bogactwo zup
Chorwacja to nie tylko bajeczne plaże i historyczne miasta, ale także niezwykle różnorodna kuchnia bazująca na regionalnych składnikach. Jednym z kluczowych filarów codziennego menu w chorwackich domach są zupy – dania, które na przestrzeni wieków stały się nieodłączną częścią tamtejszego stołu. Tradycyjne zupy serwowane są zarówno na co dzień, jak i podczas wyjątkowych okazji, a ich smak różni się w zależności od regionu oraz pory roku.
Poniżej znajdziesz listę 10 najpopularniejszych zup w kuchni chorwackiej, wraz z przepisami i inspiracjami, które warto wypróbować bez względu na sezon!
1. Juha od rajčice – zupa pomidorowa
Wśród ulubionych zup na letnie dni króluje juha od rajčice, czyli kremowa zupa z dojrzałych pomidorów. Jej smak podkreśla świeża bazylia, a lekka konsystencja idealnie komponuje się z chrupiącą grzanką lub kawałkiem domowego chleba.
Sposób przygotowania:
Dusimy cebulę i czosnek na oliwie, dodajemy obrane pomidory, podlewamy bulionem i gotujemy ok. 30 minut. Całość miksujemy na krem, doprawiamy solą i świeżą bazylią.
2. Riblja juha – zupa rybna
Wybrzeże Chorwacji słynie z doskonałej, aromatycznej zupy rybnej. To prawdziwy przysmak żeglarzy i mieszkańców Dalmacji, przygotowywany z różnych gatunków ryb.
Sposób przygotowania:
Do bulionu z warzyw wrzucamy pokrojone filety rybne, odrobinę białego wina i zioła. Gotujemy do miękkości, podając z natką pietruszki i cytryną.
3. Maneštra – istryjska zupa warzywna
Zupa ta, rodem z półwyspu Istria, przypomina nieco włoską minestrone. Jest idealna na wiosenne i jesienne obiady.
Sposób przygotowania:
Do garnka trafiają fasola, ziemniaki, kukurydza, marchew, seler, czasem także boczek lub kiełbasa. Wszystko zalewamy wodą, dusimy z ziołami (liść laurowy, tymianek).
4. Goveđa juha – esencjonalny rosół wołowy
To klasyk każdej niedzieli w wielu chorwackich domach – bogaty wywar wołowy gotowany z korzeniowymi warzywami.
Sposób przygotowania:
Mięso i warzywa gotujemy na wolnym ogniu wiele godzin, aż do uzyskania intensywnego smaku. Zupę podajemy z makaronem typu nite lub domowymi kluskami.
5. Čorba od gljiva – kremowa zupa grzybowa
Čorba od gljiva najlepiej smakuje jesienią, gdy lasy pełne są świeżych, aromatycznych grzybów.
Sposób przygotowania:
Na maśle dusimy cebulę i mieszane grzyby, dodajemy bulion i trochę śmietanki. Całość blendujemy na krem i posypujemy pietruszką.
6. Brodetto – dalmacki gulasz rybny
Choć brodetto to bardziej gęsta zupa niż gulasz, jest powszechnie uznawana za jedno z fundamentów dalmackiej kuchni.
Sposób przygotowania:
Świeża ryba gotowana z cebulą, czosnkiem, pomidorami, oliwą i winem, doprawiona natką pietruszki i papryką, serwowana z polentą.
7. Zuppa od bundeve – krem z dyni
Zupa z dyni jest popularna zwłaszcza w sezonie jesiennym, kiedy dynie królują w ogrodach i na targach.
Sposób przygotowania:
Dynię miksujemy na krem wraz z ziemniakami, cebulą i czosnkiem. Doprawiamy imbirem, gałką muszkatołową i śmietaną.
8. Grah – chorwacka zupa fasolowa
Grah to pożywna, gęsta zupa przygotowywana z fasoli, często zasmażana z wędzonym mięsem lub boczkiem, typowa dla chłodniejszych miesięcy.
Sposób przygotowania:
Gotujemy namoczoną wcześniej fasolę, dodajemy podsmażone warzywa, boczek i kiełbasę. Całość przyprawiamy papryką i liściem laurowym.
9. Pašta fažol – zupa z makaronem i fasolą
Kolejny klasyk chłodnych dni, popularny nie tylko w Chorwacji, ale i w całym regionie Morza Adriatyckiego.
Sposób przygotowania:
Fasolę gotujemy z warzywami i czosnkiem, następnie dodajemy drobny makaron i zioła, zwykle rozmaryn i szałwię.
10. Jota – bałkańska zupa z kiszonej kapusty
Pochodząca z północnej Chorwacji jota to sycąca, rozgrzewająca zupa z kiszonej kapusty, ziemniaków, fasoli i często wędzonego mięsa.
Sposób przygotowania:
Podsmażamy cebulę, dodajemy kapustę, gotujemy z ziemniakami i fasolą, pod koniec wrzucamy wędlinę i przyprawy: kminek, liść laurowy.
Którą chorwacką zupę wybrać na daną porę roku?
Wiosna i lato
Latem najlepiej sięgnąć po lekkie i warzywne propozycje: juhę od rajčice, maneštrę czy brodetto. Lekkostrawne, aromatyczne, doskonale sprawdzają się w cieplejszych miesiącach.
Jesień i zima
Gdy temperatury spadają, królują sycące i rozgrzewające zupy – grah, jota czy rosół wołowy z domowym makaronem. Warto też sięgnąć po krem z dyni albo bogatą w smaki czorbę grzybową.
Przechowywanie i serwowanie chorwackich zup
Większość zup można bez problemu przechowywać w lodówce przez 2-3 dni, niektóre – jak grah czy jota – zyskują głębię smaku po odgrzaniu następnego dnia. Tradycyjnie serwuje się je z wiejskim chlebem, polentą, a czasem z dodatkiem oliwy z oliwek.
Podsumowanie
Chorwackie zupy to harmonijne połączenie świeżych składników, regionalnych tradycji i prostoty przygotowania. Bez względu na to, czy masz okazję odwiedzić chorwacką konobę, czy chcesz odtworzyć lokalne smaki w swojej kuchni, powyższe propozycje z pewnością umilą każdy dzień i rozgrzeją w nawet najsurowszą zimę!