Tradycyjna chorwacka sarma – przepis na gołąbki z kiszonej kapusty i mięsa
Czym jest chorwacka sarma?
Sarma to jedno z najbardziej charakterystycznych dań kuchni bałkańskiej, które także cieszy się ogromną popularnością w Chorwacji, Serbii, Bośni czy Czarnogórze. Jej podstawą są liście kiszonej kapusty, w które zawija się aromatyczny farsz z mięsa, ryżu oraz przypraw. W odróżnieniu od polskich gołąbków, sarma zawsze przygotowywana jest z kiszonej kapusty, co nadaje jej unikalnego, lekko kwaśnego smaku i sprawia, że świetnie rozgrzewa w chłodniejsze dni.
To danie idealnie wpisuje się w zimowy jadłospis, ale często pojawia się również na świątecznych i rodzinnych stołach, zwłaszcza podczas ważnych uroczystości i nieformalnych spotkań.
Składniki potrzebne do przygotowania sarmy
Główne składniki
- 1 duża główka kiszonej kapusty (około 1,5–2 kg)
- 700 g mielonej wieprzowiny (lub mieszanki wieprzowo-wołowej)
- 100 g ryżu
- 2 średnie cebule
- 1 jajko
- 3–4 ząbki czosnku
- 100 g wędzonego boczku lub szynki (opcjonalnie)
- 1 łyżka koncentratu pomidorowego lub przecieru
- 2 liście laurowe
- 1 łyżeczka słodkiej papryki
- 1 łyżeczka majeranku
- sól i pieprz do smaku
- olej lub smalec do podsmażenia
- bulion lub woda do zalania sarmy (ok. 1 l)
Dodatkowe elementy
- suszona kiełbasa lub kawałek wędzonej słoniny do wzbogacenia smaku potrawy
- kilka ziaren ziela angielskiego
Przygotowanie krok po kroku
Przygotowanie liści kapusty kiszonej
Zacznij od oddzielenia liści od główki kiszonej kapusty. Odetnij grube nerwy, by łatwiej było zawijać farsz. Jeśli liście są zbyt kwaśne, przepłucz je pod bieżącą wodą.
Przygotowanie farszu
- Cebulę i czosnek drobno posiekaj.
- Podsmaż cebulę na tłuszczu, aż się zarumieni.
- Dodaj czosnek, następnie wsyp przepłukany, surowy ryż i chwilę podsmaż całość.
- Ostudź masę, po czym dodaj do niej mielone mięso, wbij jajko, przypraw papryką, majerankiem, solą i pieprzem. Wymieszaj wszystko dokładnie ręką.
- Opcjonalnie dodaj podsmażony boczek lub szynkę do masy, aby nadać potrawie jeszcze głębszy smak.
Zawijanie sarmy
- Na każdy liść kapusty nałóż porcję farszu.
- Zwiń liść, formując niewielkie rolady, podwijając boki do środka.
- Układaj gotowe gołąbki ciasno w dużym garnku.
Układanie i duszenie
Na dnie garnka połóż kilka rozdrobnionych liści kapusty oraz, jeśli używasz, kawałki wędliny czy boczku. Ułóż zwinięte sarmy warstwami, przekładając je liśćmi laurowymi i zielem angielskim.
W miseczce rozprowadź koncentrat pomidorowy z bulionem lub wodą. Zalej nim gołąbki tak, aby były prawie zakryte płynem.
Przykryj garnek i duś sarmę na bardzo małym ogniu przez 1,5–2 godziny. Im dłużej się dusi, tym lepiej przechodzą smaki. Gdy płyn odparuje, można trochę dolać bulionu lub wody.
Podanie sarmy – z czym smakuje najlepiej?
Sarmę serwuje się zazwyczaj na gorąco, najczęściej solo lub z kromką świeżego chleba. Doskonale komponuje się z gęstą kwaśną śmietaną i domowymi piklami. Na Bałkanach często podaje się ją także w towarzystwie ziemniaków lub jako jedno z dań na świątecznym stole.
Wskazówki i praktyczne porady
Jak zrobić sarmę jeszcze smaczniejszą?
- Im dłużej dusi się cała potrawa, tym lepiej – smaki głębiej się przenikają.
- Jeśli masz czas, zostaw gotową sarmę na następny dzień – po odgrzaniu będzie jeszcze bardziej wyrazista.
- Do przygotowania mięsa możesz użyć gotowej mieszanki wieprzowo-wołowej, ale wyłącznie wieprzowina nada sarmie odpowiedni, lekko tłusty smak.
- Dodatek boczku lub dobrej kiełbasy nie jest obowiązkowy, ale mocno podbija tradycyjny, bałkański charakter dania.
Co zrobić, jeśli nie masz kapusty kiszonej w całych liściach?
W niektórych sklepach dostępne są główki kapusty kiszonej specjalnie na sarmę. Jeśli takich nie znajdziesz, możesz użyć świeżej kapusty, lecz efekt końcowy będzie nieco inny – zabraknie charakterystycznej kwasowości. Możesz także próbować zwinąć gołąbki z cienkich, ukiszonych liści białej kapusty domowej roboty.
Sarma – tradycja, która łączy pokolenia
Przygotowanie i wspólne jedzenie sarmy to nie tylko uczta dla podniebienia, ale też ważny element życia rodzinnego w Chorwacji. To danie przypomina o dawnych zwyczajach, domowym cieple i jednoczy przy stole nawet największe rodziny. Jeśli jeszcze nie miałaś okazji spróbować tego wyjątkowego specjału, wypróbuj nasz sprawdzony przepis – przenieś kuchnię bałkańską do swojego domu i zachwyć gości smakiem, który zostaje w pamięci na długo!