Tradycyjny przepis na soparnik – chorwacki placek z blitwą i czosnkiem z regionu Dalmacji
Soparnik – kulinarne dziedzictwo Dalmacji
Soparnik to prawdziwa perła dalmatyńskiej kuchni, znana przede wszystkim w regionie Poljica, położonym między Splitem a Omišem w Chorwacji. Ten prosty, wegański placek z blitwą (liściami buraka liściowego, znanego również jako mangold) oraz czosnkiem to danie o bogatej historii, której początki sięgają czasów przedchrześcijańskich.
Krótka historia i znaczenie soparnika
Tradycyjny soparnik był wypiekany zwłaszcza podczas postów oraz na święta i uroczystości rodzinne. Mieszkańcy chorwackiej Dalmacji przekazują przepis na to danie z pokolenia na pokolenie, a jego tajemnicę do dziś strzegą gospodynie z tamtego regionu.
Od 2016 roku soparnik został wpisany na listę chorwackich produktów o Chronionym Oznaczeniu Geograficznym, co jeszcze bardziej podkreśla jego znaczenie kulturowe.
Składniki na tradycyjny soparnik
Przepis na soparnik opiera się na kilku prostych, ale charakterystycznych składnikach, które razem tworzą niepowtarzalny smak tego dalmatyńskiego specjału.
Składniki na ciasto
- 500 g mąki pszennej
- Około 200 ml ciepłej wody (może być potrzebne nieco więcej lub mniej w zależności od chłonności mąki)
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 1/2 łyżeczki soli
Nadzienie z blitwy
- 1 duży pęczek blitwy (ok. 800 g)
- 2–3 cebule
- 3–4 ząbki czosnku
- Około 2 łyżki oliwy z oliwek
- Sól i pieprz do smaku
Dodatkowo po upieczeniu
- 2–3 ząbki czosnku (posiekane)
- 2 łyżki oliwy z oliwek
Jak przygotować soparnik krok po kroku
Poniżej znajdziesz dokładny przepis na domowy, tradycyjny soparnik. Choć wymaga nieco pracy, efekt końcowy z pewnością nagrodzi Twój wysiłek.
Przygotowanie ciasta
- Wsyp mąkę do dużej miski i dodaj sól. Stopniowo wlewaj ciepłą wodę, cały czas mieszając – najwygodniej ręką lub drewnianą łyżką.
- Dodaj oliwę z oliwek i wyrabiaj ciasto przez około 10 minut, aż stanie się elastyczne i gładkie. Ciasto powinno być miękkie, ale nie kleić się do dłoni.
- Przykryj ciasto ściereczką i odstaw na 30 minut, aby odpoczęło.
Przygotowanie nadzienia z blitwy
- Umyj dokładnie blitwę (liście buraka liściowego). Odetnij grube łodygi, możesz pozostawić cienkie w nadzieniu.
- Posiekaj blitwę dość drobno. Umieść ją w dużej misce.
- Cebule obierz i drobno posiekaj. Dodaj do blitwy.
- Ząbki czosnku obierz i przeciśnij przez praskę lub bardzo drobno posiekaj, następnie wymieszaj z warzywami.
- Dodaj oliwę, sól i pieprz do smaku. dokładnie wymieszaj, lekko ugniatając, by liście blitwy zmiękły.
Formowanie i pieczenie placka
- Podziel ciasto na dwie równe części. Każdą rozwałkuj na bardzo cienki, okrągły placek (na wielkość dużej blachy do pieczenia lub kamienia do pizzy).
- Połóż jeden placek na papierze do pieczenia. Rozłóż na nim nadzienie z blitwy, zostawiając wolny brzeg szerokości ok. 2 cm.
- Przykryj nadzienie drugim plackiem. Brzegi dokładnie zlep, zawijając je do środka i lekko dociskając.
- Zrób kilka delikatnych nacięć na wierzchu, aby para mogła swobodnie uchodzić podczas pieczenia.
- Piecz w piekarniku rozgrzanym do 220°C przez 20–25 minut, aż placek będzie złocisty i chrupiący.
Wersja tradycyjna – jak dawniej pieczono soparnik
Oryginalnie soparnik pieczono na rozżarzonych węglach, a następnie zgarniano popiół i przecierano placek, by usunąć ewentualne zabrudzenia. W domowych warunkach najlepiej sprawdza się jednak gorący piekarnik lub grill.
Wykańczanie i podanie soparnika
- Po upieczeniu jeszcze gorący soparnik posmaruj oliwą z oliwek wymieszaną z przeciśniętym czosnkiem.
- Pokrój na romby lub kwadraty i serwuj na ciepło lub w temperaturze pokojowej.
Soparnik w kuchni chorwackiej
Soparnik to danie, które doskonale sprawdza się jako przekąska, przystawka lub lekki obiad. Jest całkowicie wegański i niskokaloryczny, ale sycący dzięki bogatej zawartości warzyw.
Z czym podawać soparnik?
W Dalmacji często podaje się go z kieliszkiem białego, lokalnego wina albo kwaśnym mlekiem. Świetnie smakuje również jako dodatek do serów lub w duecie z oliwkami.
Kulinarna podróż do serca Poljicy
Warto przygotować soparnik we własnej kuchni, by przenieść się choć na chwilę do dalmatyńskich krajobrazów i poczuć klimat domowych stołów Chorwacji. Ten placek to doskonały wybór dla miłośników kuchni regionalnej, osób poszukujących zdrowych i prostych inspiracji oraz wszystkich, którzy chcą odkrywać nowe smaki prosto z Adriatyku.
Podsumowanie
Tradycyjny soparnik to danie, które zachwyca swoją prostotą i doskonałym połączeniem smaków blitwy, czosnku oraz cienkiego, chrupiącego ciasta. Pieczony według starych receptur, zyskuje coraz większą popularność wśród turystów i miłośników regionalnych specjałów. Jeśli szukasz autentycznego przepisu na wyjątkowy placek, sięgnij po soparnik – prawdziwy skarb kuchni Dalmacji. Smacznego!