Tradycyjne chorwackie naleśniki (palačinke) – receptura na ciasto i prosty farsz serowy
Palačinke – chorwacka klasyka na słodko
Szukasz pomysłu na coś słodkiego, co zaspokoi apetyt na domowe wypieki, a jednocześnie pozwoli poczuć nieco podróżniczej egzotyki? Tradycyjne chorwackie naleśniki, czyli palačinke, to deser, który pokochasz od pierwszego kęsa. Charakterystyczne dla całych Bałkanów, palačinke robią furorę zarówno na śniadanie, jak i jako deser. Dziś przybliżymy Ci oryginalny przepis na ciasto oraz zdradzimy sekret najprostszego i najpopularniejszego farszu serowego.
Krótka historia palačinek
Choć naleśniki znajdziemy w praktycznie każdej kuchni europejskiej, to palačinke szczególnie rozgościły się w krajach dawnej Jugosławii. Chorwaci od pokoleń przekazują sobie przepisy na ten prosty wypiek i przygotowują go, kiedy chcą w prosty sposób ugościć bliskich albo świętować rodzinne okazje. Palačinke występują zarówno w wersji słodkiej, jak i wytrawnej, jednak najczęściej spotykanym wariantem jest ten z delikatnym, twarogowym nadzieniem.
Składniki na chorwackie ciasto naleśnikowe
Przygotowanie palačinek nie wymaga wymyślnych produktów. Podstawą sukcesu są świeże składniki, odpowiednia proporcja mleka i wody oraz chwila cierpliwości przy smażeniu ciasta.
Niezbędne produkty:
- 2 szklanki mleka
- 1 szklanka wody (najlepiej gazowanej, dla uzyskania lekkości)
- 2 szklanki mąki pszennej
- 2 jajka
- szczypta soli
- 2–3 łyżki oleju (najlepiej słonecznikowego lub rzepakowego)
Wskazówka:
Jeśli chcesz, aby naleśniki były jeszcze bardziej delikatne, możesz dodać łyżeczkę spirytusu do ciasta (odparuje podczas smażenia i sprawi, że palačinke będą cieńsze). To trik znany wszystkim chorwackim gospodyniom.
Przepis krok po kroku
Przygotowanie ciasta
- W misce wymieszaj jajka z mlekiem, wodą i szczyptą soli – użyj trzepaczki lub miksera na niskich obrotach.
- Stopniowo wsypuj mąkę, cały czas mieszając, aby ciasto było gładkie i pozbawione grudek.
- Dodaj olej, wymieszaj do połączenia składników. Ciasto powinno być płynne, ale nie wodniste.
- Odstaw ciasto na 20–30 minut – dzięki temu mąka napęcznieje, a naleśniki będą elastyczne i delikatne po usmażeniu.
Smażenie palačinek
Palačinke należy smażyć na dobrze rozgrzanej, najlepiej nieprzywierającej patelni. Przed każdym naleśnikiem możesz delikatnie natłuścić patelnię odrobiną oleju.
- Wlej niewielką porcję ciasta, rozprowadzając je cienką warstwą po całej powierzchni patelni.
- Smaż przez ok. 1 minutę z jednej strony – do momentu, aż ciasto będzie lekko złotawe i zacznie się odklejać od brzegów.
- Przewróć naleśnika na drugą stronę i smaż jeszcze przez 30 sekund. Odkładaj gotowe palačinke na talerz.
Prosty, tradycyjny chorwacki farsz serowy
Choć nadzienie do palačinek można modyfikować na wiele sposobów (od czekolady, przez owoce, aż po orzechy), to klasyczny, słodki farsz serowy pozostaje niekwestionowanym królem chorwackiego stołu.
Składniki na farsz:
- 250 g tłustego twarogu (najlepiej mielonego, gładkiego)
- 2–3 łyżki kwaśnej śmietany
- 1 opakowanie cukru wanilinowego (lub ziarenka z 1/2 laski wanilii)
- 2–3 łyżki cukru pudru (wg uznania)
- szczypta soli
Opcjonalnie:
- rodzynki namoczone w rumie
- starta skórka z cytryny
Jak przygotować nadzienie?
- Twaróg utrzyj na gładko z kwaśną śmietaną, cukrem pudrem i cukrem wanilinowym.
- Dodaj szczyptę soli i ew. rodzynki lub skórkę z cytryny.
- Mieszaj do uzyskania kremowej, delikatnej masy.
Jak zawijać i podawać palačinke?
Tradycyjnie palačinke nadziewa się tuż przed podaniem. Na środek usmażonego naleśnika nałóż łyżkę farszu i zawiń całość w rulonik lub złóż w kopertę.
Najpopularniejsze sposoby podania
- Możesz podać naleśniki od razu, jeszcze ciepłe, posypane cukrem pudrem.
- Bardzo popularną wersją jest podlanie palačinek śmietaną i krótkie zapieczenie w piekarniku – wówczas nabierają chrupiącej skórki, a nadzienie staje się przyjemnie rozpływające.
- W Chorwacji serwuje się je także z owocowym sosem lub kroplą miodu.
Inspiracje: Palačinke na słodko i wytrawnie
Choć serowy farsz to klasyka, warto eksperymentować z innymi dodatkami. Doskonale sprawdzą się dżemy (najlepiej własnej roboty!), krem czekoladowo-orzechowy, świeże owoce czy nawet orzechy włoskie wymieszane z miodem. Coraz częściej w chorwackich restauracjach pojawiają się również palačinke w wersji wytrawnej: ze szpinakiem, mięsem czy różnego typu serami.
Kilka cennych wskazówek
- Nie spiesz się z przewracaniem naleśników – jeśli próbujesz to zrobić za wcześnie, mogą się rwać.
- Palačinke smakują najlepiej tuż po usmażeniu, ale możesz je też przygotować wcześniej i przechowywać w lodówce pod przykryciem.
- Resztki naleśników łatwo odgrzejesz na suchej patelni lub przez chwilę w mikrofalówce.
Podsumowanie
Chorwackie palačinke to kwintesencja prostoty i smaku. Bez względu na to, czy zdecydujesz się na klasyczny serowy farsz, czy postawisz na inwencję kulinarną, z pewnością podbiją serca domowników i znajomych. Gotowe naleśniki możesz ozdobić świeżymi owocami, polać miodem lub oprószyć cukrem pudrem – wszystko zależy od Twoich upodobań. Jeśli poszukujesz inspiracji na słodkie, domowe danie o bałkańskim rodowodzie, palačinke będą strzałem w dziesiątkę!